تب
خونریزی دهنده کریمه- کنگو یک بیماری خونریزی دهنده ویروسی و مشترک بین
انسان و دام می باشد که در انسان باعث بیماری و مرگ و میر می شود.این
بیماری اولین بار در منطقه کریمه اوکراین سبب مبتلا شدن بیش از 200 نفر در
طی سالهای 1945-1944 گردیده است.عامل بیماری بعد ها در سال 1956 در کنگو
واقع در قاره آفریقا شناسایی شد. به همین خاطر نام بیماری از ترکیب این دو
محل کریمه و کنگو انتخاب گردید.امروزه در بیشتر کشورها بویژه در کشورهای
همسایه ایران و ایران ویروس عامل بیماری و یا آنتی بادی مربوط به آن جدا
شده است.
مشخصات عامل بیماری:
عامل
بیماری ویروسی از خانواده بونیا ویریده و جنس نایرو ویروس می باشد.مقاومت
ویروس در برابر حرارت کم است . بنابراین پختن گوشت و پاستوریزاسیون شیر
باعث از بین رفتن ویروس می گردد.
راه های انتقال:
1- انتقال از طریق گزش کنه آلوده
2- انتقال از طریق له کردن کنه های آلوده
3- انتقال از طریق سایر حشرات
4- انتقال بیماری به انسان در اثر تماس مستقیم با خون، ترشحات و بافتهای آلوده
5- کارکنان بیمارستان ها مثل پزشکان، پرستاران، بهیاران و .... در اثر تماس با افراد بیمار و یا وسایل آلوده به بیماری مبتلا می شوند.
6- قصابان،
سلاخان، کارگران کشتارگاه ها، دامپزشکان، بازرسین کشتارگاه ها، دامداران و
افرادی که در تماس با دام آلوده یا لاشه دام بیماری می باشند در معرض خطر
بیماری قرار دارند
علائم بیماری در دام:
در
دام، بیماری به ندرت علائم درمانگاهی نشان می دهد. پس از یک دوره 3 تا 12
روزه در اثر عفونت خونی ویروس، تب به مدت یک هفته دوام یافته و در حالت حاد
خونریزی و پر خونی در مخاطات دیده می شود و پس از یک هفته دام به عنوان
ناقل بیماری، ویروی را از بدن خود دفع می کند
علائم در انسان:
این
بیماری در انسان به صورت های حاد، تحت حاد و خفیف گزارش شده است.علائم
بیماری در انسان شامل تب و لرز ، سر درد، درد عضلانی، گلو درد ، درد شکم ،
تهوع ، اسهال ، پرخونی ملتحمه چشم و حساسیت به نور دیده می شود. 3 تا 6 روز
بعد دانه های قرمز جوش مانند در سطح بدن بخصوص روی سینه و دست و پا و
مخاطات ایجاد می شود.در فرم شدید در اثر شدت بیماری لکه های خونریزی در زیر
پوست مشاهده می شود که به همراه خون دماغ،استفراغ خونی ، مدفوع خونی و
خونریزی رحمی می باشد. مرگ در اثر تداوم اسهال، خونریزی مغزی ، ادم
ریوی و نارسایی ریوی اتفاق می افتد. میزان مرگ و میر در انسان 15 تا 70
درصد گزارش شده است.
تشخیص بیماری:
قطعی
ترین راه تشخیص بیماری جدا سازی ویروس است که خون بیمار به مغز نوزاد موش
تزریق می شود و پس از یک هفته ویروس را با ستفاده از آزمایشRT-PCR و ایمونوفلوئوسنت(IFA) جهت تشخیص بیماری نیز استفاده می شود.
کنترل و پیشگیری بیماری:
مهمترین
راه کنترل بیماری محافظت در برابر گزش کنه ها با سم پاشی دام ها و اماکن
دامی می باشد.، لذا توصیه می شود در فصول بهار و پاییز که فصل فعالیت منه
ها می باشد 2 هفته قبل از کشتار دام جایگاه و بدن دام سمپاشی شده باشد و
ضمناً در صورت مشاهده علائم تب دار بودن از ذبح دام خوداری گردد.
استفاده
از لباس کار مناسب، چکمه، کلاه ، عینک، ماسک و دستکش مخصوص در واحد های
دامپروری و کشتارگاه ها و قصابی ها و افراد که در تماس مستقیم با دام ها و
یا لاشه آنها هستند ضروری است.
از
له کردن کنه ها با سنگ و یا انگشت خوداری شود، چون باعث انتشار آلودگی به
اطراف می شود .هنگام پشم چینی و ذبح دام ، دهان ،چشم و بینی با ماسک و عینک
مخصوص پوشانده شود تا از انتقال بیماری از طریق خون و مایعات بافتی دام
جلوگیری گردد.
قرنطینه کردن و مراقبت ویژه از بیماران مشکوک و مبتلا به بیماری تب کریمه الزامی است.
نگهداری لاشه دام ها در دمای صفر تا چهار درجه به مدت 18 تا 24 ساعت تا جمود نعشی بصورت کامل انجام گردد.