ایسنا : برگرفته از سایت دامنا1394/6/16
بروز پدیده خشکسالی در 15 سال اخیر، روند رو به رشد حرفه
دامپروری را تحت الشعاع قرار داده و باعث بروز خسارت و صدمات فراوانی به
صنعت دامپروری خراسانجنوبی شده است.
فقر مراتع و از بین رفتن آن، فقر غذایی دامها را
بدنبال داشته و زمینه کاهش سیستم ایمنی بدن دامها در مقابل عوامل میکروبی و
ایجاد بیماریهای انگلی خارجی و داخلی بدن دام را فراهم ساخته و بروز
تلفات در دامداریها را افزایش داده است.
از دیگر عوارض سوء خشکسالی
میتوان به کاهش تولید در دام، افزایش فاصله زایش، سقط جنین و تحمیل
هزینههای درمان و نگهداری اشاره کرد.
دامداری در خراسانجنوبی یکی از راههای اصلی کسب درآمد خانوارها بوده
و حرفه دامداری در استان جزو مشاغل پر رونق است و تولید بیش از 140 هزار
تن فرآورده خام دامی در سال از حدود 3.5 میلیون واحد دامی حکایت از اهمیت
این صنعت در استان دارد.
علیرضا رفیعیپور، مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی گفت: کاهش جمعیت دامی سبک استان به میزان 10 درصد و
عدم تحقق پیشبینی افزایش جمعیت دامی در این چند ساله از آثار سوء خشکسالی
در صنعت دام استان بوده است.
اگر روند بارندگی خوب میبود انتظار میرفت جمعیت دامی سبک
حداقل 25 درصد افزایش داشته باشد که نه تنها این انتظار محقق نشده بلکه
10درصد از جمعیت دامی سبک نیز کم شده است. نتیجه این موضوع، افزایش میزان
بیکاری است. بیش از نیمی از جمعیت استان روستائی بوده و امرار معاش آنها از
طریق دامداری است.
افزایش میزان بیماریها در جمعیت دامی باقیمانده
از خشکسالی و در نتیجه بالا رفتن هزینه تولید و عدم صرفه اقتصادی برای
دامدار، افزایش متوسط هزینه درمان و پیشگیری از بیماریهای دام و طیور از
دیگر عوارض خشکسالی است. همچنین به علت عوارض سوء خشکسالی بر جمعیت دامی و
افزایش بیماریها در دام زمینه افزایش شیوع بیماریهای مشترک بین انسان و
دام در جمعیت انسانی نیز فراهم شده است.
خشکسالی چند ساله خراسان
جنوبی منجر به کاهش تمایل جامعه به مشاغل تولیدی در بخش دام و طیور و
افزایش مشاغل کاذب و حتی غیرمجاز با توجه به مرزی بودن استان شد. خشکسالی
همچنین منجر به مهاجرت جمعیت از روستا به شهر و حتی از استان به استانهای
مجاور و در نتیجه بروز مخاطرات و آسیبهای اجتماعی و اقتصادی با توجه به
مرزی بودن استان و لزوم استقرار جمعیت در نوار مرزی برای برقراری امنیت
مرزی شده است.
خشکسالی بیماریهای دامی را تشدید میکند
محمد اصغرزاده، معاون سلامت دامپزشکی خراسان جنوبی:
..... از آنجاییکه خشکسالی اثر مستقیم بر مراتع طبیعی دارد،
بنابراین تاثیرش بردامداری سنتی که از مراتع، به ویژه مراتع بهاره
وتابستانی تغذیه میکنند نیز بیشتر است.
بیمار شدن دامها در اثر کاهش
سیستم ایمنی و بیماریهای متابولیک،...نازا شدن
دامها یا وقوع سقط جنین در دام، نامرغوب شدن پشم، مو و پوست، نامرغوب شدن
گوشت دام به علت لاغری مفرط، کاهش توان شیردهی و غیراقتصادی شدن نگهداری
دام را از جمله پیامدهای خشکسالی در صنعت دام برشمرد.
مهمترین نقش در پرورش دام در زمان
خشکسالی به لحاظ بهداشتی و اقتصادی، تغذیه با کمیت و کیفیت مناسب خوراک دام
است. ابتلا به بیماریهای انگلی داخلی و خارجی دام، تراکم جمعیت دامی در
مکانهای باز و بسته و ایجاد بیماریهای تنفسی از جمله آثار خشکسالی بر روی
سلامت دام است.
راههای مقابله با اثرات خشکسالی
واکسیناسیون و پوشش
کامل واکسنهایی نظیر شاربن، تب برفکی، آبله، تب مالت، آنتروتوکسمی، هاری و
طاعون نشخوارکنندگان کوچک PPR در کاهش مخاطرات بهداشتی ناشی از خشکسالی بر
روی دام موثر است.
بهداشتی بودن آب از حیث نبود بار
میکروبی و همچنین سختی آب و جلوگیری از آلودگی منابع آب در زمان خشکسالی در
دامداریها ضروری است.
اتخاذ تصمیمات سریع
شامل حمایت دستگاههای متولی برای پشتیبانی از سرمایه دامی، رعایت تراکم
مجاز دام در مراتع، رعایت مسایل بهداشتی در مناطق بسته و اتخاذ تدابیر لازم
تغذیهای به خصوص در فصول پاییز و زمستان توسط دامداران و نهادهای حمایتی
در کاهش اثرات سوء خشکسالی موثر است.
تهیه انواع نهادههای دامی از قبیل واکسنهای دامی،
داروهای آنتی بیوتیکی و تقویتی، شربت و قرص ضد انگل، سموم دامی، مواد
ضدعفونی کننده، مکملهای درمانی دامی و مراقبتهای فعال و غیرفعال برای
جلوگیری از کاهش سیستم دفاعی در مقابل بروز بیماریهای میکروبی و متابولیک
از راههای مقابله با اثرات خشکسالی است. همچنین برای مقابله با اثرات
خشکسالی، نمونهگیری و آزمایش نمونهها برای شناسایی و بررسی وضعیت
بیماریها در جمعیت دامی و اندازهگیری تیتر ایمنی جمعیت دامی انجام شده
است.
تهیه تجهیزات فنی مورد نیاز از قبیل لوازم و تجهیزات
آزمایشگاهی، انواع سرنگهای اتوماتیک، سمپاش و شعله افکن و واکسیناسیون
دامها علیه بیماریهای واگیر و مشترک دامی ناشی از خشکسالی، توزیع
مکملهای درمانی دامی، درمان دامهای بیمار و سمپاشی بدن و جایگاه نگهداری
دامها علیه انگلهای خارجی بدن دام و رعایت شرایط بهداشتی قرنطینهای در
حمل دام را از دیگر راههای مقابله با اثرات خشکسالی برشمرد.