گوسفند وبز هر دو به سلسله جانوران,شاخه مهره داران, رده پستانداران , زیر رده جفت داران , راسته سم داران ,زیر راسته زوج سمان ,دسته نشخوار کنندگان, خانواده تهی شاخان و زیر خانواده کاپرینه یا گوسفند و بز تعلق دارد. نام علمی گوسفند اویس ائریس یا گوسفند اهلی است.
برگرفته از کتاب دامپروری عمومی دکتر فرهاد فرودی
پروتئین های اصلاح شده از یک طرف می توانند باعث اتساع روده و معده ودر نتیجه کاهش اثر انگل های معده – روده ای بر عملکرد گوسفند شوند از طرف دیگر این پروتئین ها باعث پایداری و مقاومت حیوان می شوند یعنی موجب ایمنی بخشی در برابر انگل ها می شود .
برنامه های اخیر برای کاهش کرم های انگلی معده ای – روده ای گوسفندان در حال رشد یا در شکم مادر باردار بر پایه ی تفکیک و جیره بندی منابع غذایی به خصوص پروتئین های کمیاب استوار شده است.
مقدمه:
کرم های انگلی معده ای – روده ای اثرات تعیین کننده ای را بر راندمان تولید گوسفندان دارند. کاهش بیش از پنجاه درصد تولید در حین عملکرد این انگل ها خیلی غیر معمول نیست (سیکس).عملکرد کرم های انگلی معده ای – روده ای باعث کاهش عملکرد گوسفندان از طریق تحت تاثیر قرار دادن شاخص های تغذیه ای در آن ها می شود.
بیشترین تحقیقات و بررسی ها در مورد تاثیر مواد مغذی در ایمنی نسبت به انگل های روده ای – معده ای بر پروتئین های متابولیزه شده (mp) متمرکز گردیده است هر چند مواد مغذی کم مصرفی مثل ویتامین ها و مواد معدنی نیز یک سری محدودیت هایی را برای این انگل ها فراهم می سازند.
مواد مغذی mp می توانند کرم های انگلی معده ای – روده ای را از طریق اثر آن ها بر مقاومت بدن از قبیل تنظیم تولید این کرم ها - میزان باروری (تولید مثل) و نیز بقای آن ها تحت تاثیر قرار می دهند.
جیره بندی مواد مغذی
اثر فراورده های mp بر مقاومت بدن نسبت به کرم های انگلی معده ای – روده ای را می توان از طریق جیره بندی مواد مغذی مشاهده نمود که این به معنای جیره بندی مواد کمیاب به نسبت عملکرد آن ها در قسمت های مختلف بدن می باشد .
مفاهیم (دستورالعمل ها) برای کنترل انگل ها
میزانی که از طریق آن فراورده های mp می توانند ارائه ی ایمنی بدن را بهبود بخشد بستگی به میزان استفاده از این پروتئین ها دارد. سه نمونه اخیر که مشاهده شده اند عبارتند از:
• کاهش میزان mp باعث کاهش ایمنی بدن نسبت به T.circumcincta در گوسفند ماده شیرده شده است.
• افزایش بیش از پنجاه درصد محصولات mp باعث کاهش کرم های غائطی (FEC) و میزان انگلها در یک هفته مورد آزمایش شده است.
• افزایش 25-20 درصدی فراورده های mp نشان از افزایش میزان اشتهای خوراکی در بره های در حال رشد و گوسفند ماده بارور داشته است.
نتیجه گیری:
استفاده استراتژیک از فراورده های mp می تواند جایگزین بسیار مهمی به جای استفاده از درمان شیمیایی انگل ها در سیستم تولیدی گوسفند باشد از این نظر که همواره نگرانی های عمومی در مورد اثرات روش های شیمیایی بر تولیدات دامی وجود داشته است .
بنابرین هر گونه پیشرفت در زمینه کنترل غیر شیمیایی کرم های انگلی روده ای – معدی نیاز به یک روش چند گانه از طریق همکاری نزدیک متخصصین تغذیه ،انگل شناسان ،ایمنی شناسان ،ژنتیک دانان و دامپزشکان دارد.
دگر سو سرخس و بیابان به پیش
گله گشته بر دشت آهو و میش
( فردوسی)
ترحم بر پلنگ تیز دندان
ستمکاری بودبرگوسفندان
در برابر چو گوسفند سلیم
در قفا همچو گرگ مردم خوار
سرکه از دسترنج خویش و تره
بهتر از نان دهخدا و بره
شبان بره آن به که دارد نگاه
(ابن یمین)
گرگ را با میش کردن قهرمان باشد زجهل
گر گرگ مرا شیر دهد میش من است
بیگانه اگر وفا کند خویش من است
(ناشناس)