پرورش تخصصی گوسفند و بز
این وبلاگ به طور اختصاصی به مسایل مختلف تاثیر گذار بر پرورش گوسفند و بز میپردازدو شامل موضوعات فنی و اخبار....مربوط به دام سبک استپرورش تخصصی گوسفند و بز
این وبلاگ به طور اختصاصی به مسایل مختلف تاثیر گذار بر پرورش گوسفند و بز میپردازدو شامل موضوعات فنی و اخبار....مربوط به دام سبک استمعرفی گوسفند بلوچی
برگرفته از سایت دانشگاه زابلhttp://uoz.ac.ir
این نژاد که در سراسر کشور خصوصا بخش شرقی کشور پراکنده است و پرجمعیت ترین گوسفند کشور می باشد که 10 درصد جمعیت گوسفندی کشور را شکل می دهد که دارای صفت برجسته ای از جمله تولید پشم مرغوب که مناسب برای قالی بافی بوده و این نژاد توان مقاومت بالا در برابر تنش های گرمایی و کمبودات مواد غذایی و همچنین با مساعد شدن محیط دوقلوزایی نزدیک به 25 درصد دارد که این نژاد از منطقه سیستان منشا گرفته است و تا اواسط دهه 70 جمعیت این نژاد در استان بالغ بر دو میلیون راس بوده است که با خشکسالی های پی در پی و خشکیدن هامون وحذف مراتع ساحلی آن این جمعیت به شدت کاهش یافته است برای حفظ و گسترش این نژاد, انجام پژوهشهای توسعه ای, کاربردی و بنیادی در منطقه ضرورت دارد تا بتوان به عنوان اهرمی در توسعه با توجه به پتانسیلهای ارزشمندی که دارد استفاده کرد.
قالی ایرانی....
برگرفته از سایت خانه فرش دستبافت ایران
http://blog.iran-carpet.com
از دویست نوع نژاد گوسفندی که بصورت شناخته شده در سراسر جهان پراکنده شده اند بالغ بر ۲۸ نژاد مختلف گوسفند در ایران مورد شناسایی قرار گرفته اند که عبارتند از: بلوچ ، سنجابی ،مهربانی ،شال ،مغانی ،کلکوهی ،قره گل ،کبود شیراز ،قزل ،افشاری ،ترکی ،ماکویی ،فراهانی ،کرمانی ،بختیاری ،سنگسری ،نائینی ،زندی ،لری ،کردی ،زل ،جمهور ،ترکا شوند مریوان ،خویی ،وارتیه شاهپور ،ارومیه ،مکری سیاه .
از میان نژادهای فوق الذکر پشم نژادهای بلوچی ، کلکوهی ، بختیاری ، ماکویی ، به رنگ سفید و گوسفند نژاد فراهانی دارای پشم متمایل به سفید نخودی و نژادهای کرمانی ، ترکی ، افشاری و مغانی دارای پشمی به رنگ سفید متمایل به شکری و مابقی نژادها پشم آنها به رنگ های متنوع میباشد .
مطابق با آمارهای موجود در وزارت جهاد کشاورزی بالغ بر هفتاد میلیون راس گوسفند در ایران وجود دارد که بیشترین فراوانی به ترتیب مربوط به گوسفندان بلوچی با۲/ ۲۹٫%، سنجابی با۸/۱۰%، مغانی با۷/۹%، قره گل خاکستری با ۹%، کردی ۹/۶%، زل ۲/۶%، قره گل سیاه۶% و لری بختیاری ۲/۵% ،کمترین نژادها به ترتیب مربوط به نژادهای سنگسری ۴%، افشاری و ماکویی هر کدام ۲/۳%، مهربانی ۷/۲%، سایر نژادها ۶/۳% میباشد .
تولید پشم در گوسفندان نژادهای مختلف متفاوت بوده که بیشترین تولید مربوط به گوسفند نژاد بختیاری بین ۳-۴ کیلوگرم و نژادهای خراسانی گوسفند بلوچی ۵/۱-۵/۲ کیلوگرم ، قره گل با ۲-۳ کیلو ، کردی ۵/۱-۲ کیلو و مغانی با ۵/۱-۵/۲کیلو تولید پشم دارند.
بیشترین درصد راندمان پشم گوسفندان ایرانی مربوط به واریته رضائیه با ۷۴-۹۴% و کمترین آن مربوط به واریته مکری با ۴۴% می باشد . درصد راندمان در بین گوسفندان خراسانی به ترتیب بلوچی با ۵۰-۶۵%، قره گل ۴۵-۵۰%، کردی با ۵۰-۵۵%، و مغانی ۶۵% می باشد .
از نظر ظرافت پشم گوسفندان بلوچی با ۱۸-۳۱ میکرون ، شال با ۲۸-۳۴ میکرون ، فراهانی با ۲۵-۲۸میکرون ، کرمانی با ۲۳-۲۷میکرون ، زندی با ۲۲-۲۳میکرون ظریفترین پشم های گوسفندان ایرانی محسوب میگردند. نژاد کردی با ۳۱-۳۵ میکرون و نژاد قره گل با ۳۵-۴۰ میکرون ضخیمترین پشم خراسانی است و واریته های مکری با ۴۰-۴۵ میکرون، قزل با ۳۵-۴۰ میکرون ، مریوان با ۴۰-۴۲ میکرون دارای بیشترین ضخامت و قطر الیاف در بین گوسفندان ایرانی می باشند. ضخامت مابقی نژادها بین ۲۵-۳۵ میکرون میباشد .
طول الیاف گوسفندان دارای پشم ظریف ایرانی بین ۱۱-۱۶ سانتی متر ، پشم متوسط بین ۱۶-۲۰ سانتی متر و پشم ضخیم بین ۲۰-۲۴ سانتی متر میباشد . گوسفندان مریوان و قزل با ۸ سانتی متر ، سنگسری با ۱۱ سانتی متر واریته رضاییه با ۸-۱۰ سانتی متر دارای کمترین طول الیاف و گوسفند واریته مکری با ۲۴ سانتی متر در طول الیاف بلند ترین الیاف را دارا ست .
تعداد جعد در ده سانتی متر در مورد نژادهای مختلف گوسفندان ایرانی نیز متنوع است. گوسفندان کلکوهی ، رضائیه ، بلوچ و زندی به ترتیب با ۶۰،۵۵،۵۰،۴۵ در هر ۱۰ سانتی متر دارای بیشترین جعد و گوسفندان لری با ۱۰ جعد کمترین جعد را داراست . تجعد سایر نژادها نیز بین ۲۵-۴۰ در هر ده سانتی متر میباشد .
نسبت پشم سفید به پشم رنگی و الوان نیز در بین استان های مختلف متفاوت است استان کرمانشاه با نسبت ۹۵% پشم سفید به الوان و پس از ان استان های خراسان ، اذربایجان ، خوزستان ، کردستان و و مازندران به ترتیب با ۸۵%،۷۵%،۵۰%،۳۰%و ۱۰% پشم سفید نسبت به پشم الوان در رده های بعدی قرار دارند.از نقطه نظر نرمی و زبری پشم گوسفندان ایرانی را به سه گروه نرم ، نیمه زبر و زبر طبقه بندی می نمایند که پشم نرم بیشتر در خراسان و بخش هایی از استان های کرمان و خوزستان ، پشم نیمه زبر بیشتر در استان های مازندران ، کردستان و تعدادی از شهرهای استان خراسان تولید میگردد .
با توجه به شاخص های مرغوبیت پشم برای قالیبافی منجمله ظرافت ، نرمی ، جعد ، رنگ ، رنگ پذیری و شفافیت رنگی به ترتیب گوسفندان بلوچی خراسان ، عربی اهواز ، کرمانشاه ، ماکویی تولید کننده مرغوبترین پشم می باشند .
با عنایت به اینکه بالغ بر هفتاد میلیون راس گوسفند در ایران وجود دارد بنابراین اگر محصول نهایی هر گوسفند را معادل یک کیلو پشم شسته اماده ریس فرض نماییم و چنانچه ۷۰% پشم تولیدی را قابل مصرف در قالیبافی فرض شود سالانه بالغ بر هفتاد هزار تن پشم در ایران تولید میگرددکه چهل و نه هزار تن آن آماده مصرف در قالیبافی است .
از طرف دیگر چنانچه تولید فعلی فرش را بصورت میانگین سالانه پنج میلیون متر مربع فرض و برای تولید هر متر مربع فرش معادل چهار کیلو پشم ( با در نظر گرفتن افت ریسندگی )در نظر بگیریم تنها معادل بیست هزار تن پشم مورد نیاز بخش قالیبافی است .
ملاحظه میگردد که نه تنها نیازی به واردات پشم برای تهیه خامه فالی نمی باشد که بخش قابل توجهی از پشم تولیدی را میتوان در سایر بخش های زیر مجموعه نساجی یا سایر دستبافته ها مورد استفاده قرارداد.
....................
در استان خراسان نیز بالغ بر ۱۵ میلیون گوسفند تولید کننده حداقل پانزده هزار تن پشم آماده ریسیدن می باشند و این در حالیست که در خراسان بزرگ بالغ بر یک میلیون متر مربع فرش در سال تولید میگردد چنانچه به ازای هر مترمربع چهار کیلوگرم پشم در نظر گرفته شود این استان بالغ بر یازده هزار تن پشم مازاد دارد. مشهورترین نژاد های گوسفندان استان خراسان از نظر کیفی به ترتیب بلوچی ،مغانی ،کردی و قره گل می باشد %۷۵ گوسفندان استان از نژاد بلوچ ،%۲۰ کردی ،%۵ قره گل ،%۵ مغانی ، %۵ لر و باقیمانده نژاد های مختلف می باشد .
مقر و زیستگاه اصلی گوسفندان بلوچی خراسان جنوبی و رضوی می باشد که با توجه به موقعیت اقلیمی بهترین نوع پشم در منطقه بشرویه و سربیشه تولید می گردد .گوسفند بلوچی دوبار در سال چیده می شود .لازم به ذکر است که عمده ترین هدف پرورش گوسفند بلوچی پشم آن می باشد و هدف های دیگر منجمله گوشت و شیر و ... از اهمیت کمتری بر خور دار است .
نژاد مغانی گوشتی است و زیستگاه اصلی آن دشت مغان و شهرستان ها ی سراب ،مشکین شهر ،اهر و اردبیل می باشد و از آنجا به خراسان آورده شده. رنگ پشم گوسفند مغانی سفید نخودی و شکری و بنابراین نسبت به گوسفند بلوچ از اهمیت کمتری برخوردار است .
همچنین از نظر نرمی نیز بهیچوجه قابل مقایسه با پشم بلوچی نمی باشد و فوق العاده خشن می باشد .چون این الیاف دارای مدولای بزرگ می باشد شفافیت رنگی ندارد و استفاده از آن در قالیبافی اصولاً توصیه نمی گردد .
نژاد کردی عمدتاً در نواحی شمال استان خراسان توسط قبایل کردی که از دوره صفویه به این منطقه مهاجرت نموده اند پرورش داده میشود. بلحاظ سرما تنها یکبار در سال چیده می شود. رنگ پشم گوسفند کردی از نخودی تیره تا خرمایی و قهوه ای می باشد. لذا برای بافت سفره های کردی خراسان مصرف می شود .
گوسفند قره گل عمدناَ به لحاظ پوست آن پرورش داده می شود و پشم آن نسبت به سایر نژادها از اهمیت بسیار کمی برخوردار است .
پشم گوسفند بلوچی نسبت به گوسفند کردی ازقدرت جذب رنگ بیشتری برخوردار است و نسبت به گوسفند مغانی نیز همینطور.در شرایط مساوی راندمان پشم بلوچی در بافت قالی نسبت به سایر نژاد های پرورش داده شده در سطح استان %۱۵۰ است.
بطوریکه برای هر متر مربع قالی تجاری ۵/۲ کیلو گرم پشمی بلوچ مصرف میگردد .در مورد نژاد کردی این مقداربه۷۵/۳ کیلو گرم میرسد . تهیه مخلوطی شامل %۶۰ بلوچ %۲۰ کردی %۲۰ مغانی میتواند ضمن تامین نسبی مرغوبیت قیمت تمام شده آن را تا حدود زیادی کاهش دهد، به شرط آن که عملیا ت حلاجی ومخلوط کنی با دقت خاصی انجام گردد .
تجزیه و تحلیل یافته ها : یافته های تحقیقی حاکی از آن است که :
۲- بر خلاف تصور بسیاری پشم گوسفندان ایرانی با لاخص نژادهای بلوچی ،کرمانی ،نائینی ،کلکوهی ،ماکویی ،فراهانی ،عربی اهواز ،مرغوب ترین الیاف برای بافت قالی های ظریف می باشند این الیاف دارای درخشش رنگی فوق العاده بوده در مقابل عملیات نمدی شدن نسبت به پشم مرینوس از مقاومت بیشتری برخوردار است .
۳- .......می بایست راهکارهایی اندیشیده شود که قیمت پشم معادل قیمت گوشت از دامداران خریداری و مابه تفاوت آن به صورت یارانه از طرف مرکز ملی فرش ایران یا وزارت جهاد کشاورزی به دامدار پرداخت گردد .این مورد در مورد گوسفندانی که دارای پشم سفید و ظریف و نرم میباشد از اهمیت بیشتری برخور دار است.
۵- بهداشتی نمودن آغل گوسفندان ، آموزشی پشم چینی و استفاده ار ماشین های پشم چینی برقی ،تهیه مخلوط مناسب در کارخانه پشم ریسی ،شستشوی مناسب پشم قبل و بعد از عملیات ریسندگی، کیفیت خامه پشمی را فوق العاده ارتقا می دهد.
۷-همکاری مستمر ارگانهای ذیربط منجمله مرکز ملی فرش/جهاد کشاورزی/دامپزشکی و اتحادیه های ضروری است.
۸-...... انجام پزوهشهای اساسی در این زمینه ضروری است.
منابع :
طاهرپور،نصرت ا...جزوه پشم گوسفندان بومی ایران
سایت وزارت جهاد کشاورزی
اصغری،محمد.دیانت،محمد.بررسی پشم خراسان
احراری ،عبدا.... جزوه مواد اولیه و ابزار قالیبافی
گزارش الیاف شناسی دانشجویان عزیز طبس
پایگاه علمی , پژوهشی فرش ایران نویسنده : عبدالله احراری
12 نکته بهداشتی در مورد اینکه، چرا نباید در خانه ، کوچه و محله دام زنده را کشتار کنیم!
هشدار بهداشتی - تب خونریزی دهنده کریمه کنگو
تاریخچه:
ذبح بهداشتی
جام جم آنلاین: ...... بر اساس سنتی دیرینه مسلمانان اقدام به ذبح گوسفند می‌کنند، اما در این بین توجه به مسائل بهداشتی در تهیه دام سالم و سپس گوشت و مصرف درست آن بسیار حائز اهمیت است.
بسیاری از متخصصان معتقدند تهیه دام از مراکز غیرمجاز و مراکزی که تولید و پرورش دام تحت نظارت سازمان دامپزشکی نباشد، میتواند باعث انتقال عوامل بیماریزا به محیطهای شهری و خانه‌های شهروندان باشد.
دکتر حسین جعفری ، دامپزشک ... : با توجه به مهیا بودن شرایط بهداشتی برای ذبح دام و کنترل ، بازرسی و معاینه بهداشتی توسط دامپزشکان در مراکز مجاز عرضه و قربانی دام، باید از خرید دام‌ها از معابر عمومی و خیابان و کوچه جدا پرهیز شود.
24 ساعت قبل از کشتار، دام باید در شرایط مناسب و در حالت استراحت نگهداری شود، در غیر این صورت گوشت پس از کشتار سفت میشود و میزان «آب آزاد متحرک» در گوشت‌های حاصله از کشتارهای دام‌های خسته، بیمار و تب‌دار هنگام خونگیری ناقص بالا رفته و این امر موجب کاهش کیفیت گوشت، بالارفتن بار میکروبی و از نظر بهداشتی غیرقابل مصرف میشود. همچنین چون گوشت ....[پیش سرد شده ] به‌مراتب سالم‌تر از گوشت تازه است، توصیه میشود که گوشت دام حداقل 12 ساعت پس از کشتار به مصرف برسد.
بیماری شاربن از جمله بیماری‌هایی است که در صورت ابتلای دام به آن باید از چرخه کشتار و مصرف کاملا خارج و تحت ضوابط خاصی به صورت کاملا بهداشتی معدوم شود.در صورت عدم دقت و کشتار دام آلوده به بیماری شاربن، باید خط چرخه کشتار در کشتارگاه‌های صنعتی تعطیل، وسایل و خط کشتار کاملا ضدعفونی، لباسهای عوامل اجرایی سوزانده و لاشه‌های مجاور لاشه دام مبتلا از چرخه مصرف خارج شوند.در صورت ابتلای دام‌ها به بیماری‌هایی مانند کزاز، هاری و شاربن، اجازه کشتار صادر نمیشود.
این دام‌ها باید با رعایت اقدامات احتیاطی قبل از کشتار به صورت بهداشتی معدوم شوند. برخی از بیماری‌ها نیز میتوانند در صورت تماس با دام به انسان سرایت کنند.بیماری‌های پوستی مانند بیماری‌های قارچی و جرب از این دسته بیماری‌ها هستند که میتوانند از طریق پوشش خارجی دام و تماس مستقیم به انسان منتقل و بسته به نوع عامل بیماریزا سبب بروز کچلی و ضایعات پوستی مشابه شوند.
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان وانسان ازمصرف جگر و گوشت خام یا نیم‌پز باید خودداری شود.
در صورت ذبح دام خارج از سیستم نظارتی بهداشتی در نظر گرفته شده، ممکن است وجود بیماری در گوشت شناسایی نشده و در نتیجه به دیگران منتقل شود. همچنین امکان بروز آلودگی‌های ثانویه، در گوشت میتواند سبب شود که گوشت غیربهداشتی در اختیار دیگران قرار گیرد. بنابراین توصیه میشود حتی‌المقدور ذبح در منزل انجام نشود و در صورتی که این اقدام در منزل صورت می‌گیرد، توجه شود که دام از مراکز مجاز و تحت نظر دامپزشکان تهیه شود.
کشتن دام در محیط خارج از کشتارگاه و در کوچه و خیابان کار درستی نیست و با این کار آلودگی‌های محیطی براحتی به گوشت منتقل شده و از طرف دیگر به واسطه دفع خون و جاری شدن آن در معابر عمومی و جوی‌ها و دفع ناصحیح احشای دام، مدفوع دام که میتواند حاوی انواع میکروب ها، ویروس‌ها و انگل‌ها باشد، محیط زندگی را بشدت آلوده و بهداشت عمومی را به مخاطره بیندازد.
از این رو رعایت نظافت کامل و بهداشت محیط در محل‌‌های ذبح دام و شستشو و گندزدایی محل به‌منظور جلوگیری از انتقال آلودگی‌های ثانویه به لاشه بسیار حائز اهمیت است.
عدم رعایت نکات ایمنی و بهداشتی در این بخش علاوه بر ایجاد خطرات فردی، محیطی و اجتماعی میتواند موجب کاهش کیفیت گوشت شود. آلودگی گوشت در 2 شکل ایجاد میشود در آلودگی اولیه، گوشت از آغاز به میکروارگانیسم یا ماده خاصی مانند باسیلوس آنتراسیس در گوشت گوسفند مبتلا به سیاهزخم آلوده است. اما عامل آلودگی ثانویه میتواند در یکی از مراحل کشتار، کندن پوست، تخلیه شکم، شستشوی اولیه، حمل و نقل و بستهبندی اتفاق بیفتد.
بیشترین موارد آلودگی گوشت بخصوص در ذبح دام به طریق غیربهداشتی مربوط به آلودگی‌های ثانویه است. شستشو و ضدعفونی کامل دست‌ها، چاقو، ساطور، سوهان و ظروف نگهداری و انتقال گوشت و حتی‌الامکان استفاده از دستکش در هنگام خرد کردن گوشت اهمیت فراوانی دارد.
برای انتقال گوشت و هدیه آن به دیگران حتما از کیسه پلاستیکی تمیز و عاری از هرگونه آلودگی و از مواد دست اول استفاده شود. فوت کردن در نایلون جهت تقسیم گوشت قربانی، سبب افزودن میکروارگانیسم‌ها به داخل بسته گوشت میشود که این عمل کاملا غیر بهداشتی است , پس از ذبح باید دام از پا آویزان گردد تا خون به طور کامل از لاشه خارج شود؛ زیرا خون ماده مغذی‌ای است که اگر در گوشت باقی بماند، میتواند مورد هجوم میکروب‌ها قرار بگیرد،گوشت را بشدت تیره می‌کند و سبب میشود گوشت به سرعت فاسد شود.
برگرفته ازسایت دامپزشکی استان خراسان شمالی منبع : جام جم آن لاین