ذبح بهداشتی

جام جم آنلاین: ...... بر اساس سنتی دیرینه مسلمانان اقدام به ذبح گوسفند می‌کنند، اما در این بین توجه به مسائل بهداشتی در تهیه دام سالم و سپس گوشت و مصرف درست آن بسیار حائز اهمیت است.

بسیاری از متخصصان معتقدند تهیه دام از مراکز غیرمجاز و مراکزی که تولید و پرورش دام تحت نظارت سازمان دامپزشکی نباشد، می‎تواند باعث انتقال عوامل بیماریزا به محیط‎های شهری و خانه‌های شهروندان باشد.

دکتر حسین جعفری ، دامپزشک ... : با توجه به مهیا بودن شرایط بهداشتی برای ذبح دام و کنترل ، بازرسی و معاینه بهداشتی توسط دامپزشکان در مراکز مجاز عرضه و قربانی دام، باید از خرید دام‌ها از معابر عمومی و خیابان و کوچه جدا پرهیز شود.

24 ساعت قبل از کشتار، دام باید در شرایط مناسب و در حالت استراحت نگهداری شود، در غیر این صورت گوشت پس از کشتار سفت می‌شود و میزان «آب آزاد متحرک» در گوشت‌های حاصله از کشتارهای دام‌های خسته، بیمار و تب‌دار هنگام خونگیری ناقص بالا رفته و این امر موجب کاهش کیفیت گوشت، بالارفتن بار میکروبی و از نظر بهداشتی غیرقابل مصرف می‌شود. همچنین چون گوشت ....[پیش سرد شده ] به‌مراتب سالم‌تر از گوشت تازه است، توصیه می‌شود که گوشت دام حداقل 12 ساعت پس از کشتار به مصرف برسد.

بیماری شاربن از جمله بیماری‌هایی است که در صورت ابتلای دام به آن باید از چرخه کشتار و مصرف کاملا خارج و تحت ضوابط خاصی به صورت کاملا بهداشتی معدوم شود.در صورت عدم دقت و کشتار دام آلوده به بیماری شاربن، باید خط چرخه کشتار در کشتارگاه‌های صنعتی تعطیل، وسایل و خط کشتار کاملا ضدعفونی، لباس‎های عوامل اجرایی سوزانده و لاشه‌های مجاور لاشه دام مبتلا از چرخه مصرف خارج شوند.در صورت ابتلای دام‌ها به بیماری‌هایی مانند کزاز، هاری و شاربن، اجازه کشتار صادر نمی‎شود.

این دام‌ها باید با رعایت اقدامات احتیاطی قبل از کشتار به صورت بهداشتی معدوم شوند. برخی از بیماری‌ها نیز می‎توانند در صورت تماس با دام به انسان سرایت کنند.بیماری‌های پوستی مانند بیماری‌های قارچی و جرب از این دسته بیماری‌ها هستند که می‎توانند از طریق پوشش خارجی دام و تماس مستقیم به انسان منتقل و بسته به نوع عامل بیماریزا سبب بروز کچلی و ضایعات پوستی مشابه شوند.

برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان وانسان ازمصرف جگر و گوشت خام یا نیم‌پز باید خودداری شود.

در صورت ذبح دام خارج از سیستم نظارتی بهداشتی در نظر گرفته شده، ممکن است وجود بیماری در گوشت شناسایی نشده و در نتیجه به دیگران منتقل شود. همچنین امکان بروز آلودگی‌های ثانویه، در گوشت می‌تواند سبب شود که گوشت غیربهداشتی در اختیار دیگران قرار گیرد. بنابراین توصیه می‌شود حتی‌المقدور ذبح در منزل انجام نشود و در صورتی که این اقدام در منزل صورت می‌گیرد، توجه شود که دام از مراکز مجاز و تحت نظر دامپزشکان تهیه شود.

  کشتن دام در محیط خارج از کشتارگاه و در کوچه و خیابان کار درستی نیست و  با این کار آلودگی‌های محیطی براحتی به گوشت منتقل شده و از طرف دیگر به واسطه دفع خون و جاری شدن آن در معابر عمومی و جوی‌ها و دفع ناصحیح احشای دام، مدفوع دام که می‌تواند حاوی انواع میکروب ها، ویروس‌ها و انگل‌ها باشد، محیط زندگی را بشدت آلوده و بهداشت عمومی را به مخاطره بیندازد.

از این رو رعایت نظافت کامل و بهداشت محیط در محل‌‌های ذبح دام و شستشو و گندزدایی محل به‌منظور جلوگیری از انتقال آلودگی‌های ثانویه به لاشه بسیار حائز اهمیت است.

عدم رعایت نکات ایمنی و بهداشتی در این بخش علاوه بر ایجاد خطرات فردی، محیطی و اجتماعی می‎تواند موجب کاهش کیفیت گوشت شود.  آلودگی گوشت در 2 شکل ایجاد می‎شود در آلودگی اولیه، گوشت از آغاز به میکروارگانیسم یا ماده خاصی مانند باسیلوس آنتراسیس در گوشت گوسفند مبتلا به سیاه‎زخم آلوده است. اما عامل آلودگی ثانویه می‎تواند در یکی از مراحل کشتار، کندن پوست، تخلیه شکم، شستشوی اولیه، حمل و نقل و بسته‎بندی اتفاق بیفتد.

بیشترین موارد آلودگی گوشت بخصوص در ذبح دام به طریق غیربهداشتی مربوط به آلودگی‎های ثانویه است. شستشو و ضدعفونی کامل دست‌ها، چاقو، ساطور، سوهان و ظروف نگهداری و انتقال گوشت و حتی‌الامکان استفاده از دستکش در هنگام خرد کردن گوشت اهمیت فراوانی دارد.

 برای انتقال گوشت و هدیه آن به دیگران حتما از کیسه پلاستیکی تمیز و عاری از هرگونه آلودگی و از مواد دست اول استفاده شود.  فوت کردن در نایلون جهت تقسیم گوشت قربانی، سبب افزودن میکروارگانیسم‌ها به داخل بسته گوشت می‌شود که این عمل کاملا غیر بهداشتی است , پس از ذبح باید دام از پا آویزان گردد تا خون به طور کامل از لاشه خارج شود؛ زیرا خون ماده مغذی‌ای است که اگر در گوشت باقی بماند، می‌تواند مورد هجوم میکروب‌ها قرار بگیرد،گوشت را بشدت تیره می‌کند و سبب می‌شود گوشت به سرعت فاسد شود.

برگرفته ازسایت دامپزشکی استان خراسان شمالی منبع : جام جم آن لاین

مشاهده کیست هیداتیک در قلب

 منبع :http://vethecatompylos.persianblog.irبرگرفته از وبلاگ تجارب یک دامپزشک (دکتر سیدمحسن هاشمی) ۱۳دی ،۱۳٩۱

 

کیست هیداتیک، بیماری انگلی است که به وسیله مرحله نوزاد کرم « اکی نوکوکوس گرانولوزوس» ایجاد می شود تنیا اکی نوکوک، کوچکترین کرم پهن نواری است که شناخته شده و اندازه آن(۹-۵/۲ میلی متر)است.  ا. گرانولوزوس یکی از سستودهای روده باریک گوشتخواران به ویژه سگ می باشد، که سرش عمیقاً داخل مخاط روده میزبان و بدنش بین پرزهای روده قرار می گیرد. نوزاد آن به نام کیست هیداتیک در اندام های مختلف پستانداران و .... (میزبان های واسط) زندگی می کند.

مرحله نوزادی این انگل، کیست هیداتیک است که معمولاً از یک حفره تشکیل شده است و به همین جهت به آن کیست هیداتیک یک حفره ای هم می گویند. مایع کیست هیداتیک- مایع شفافی است که حاوی آلبومین، پروتئین ها، مقدار کمی کلرورسدیم، املاح فسفات، سولفات کلسیم، سوکسینات، مقداری قند، یک ماده سمی و آنزیم هاست. میزان سولفور آن بیشتر از سایر کیست های انگلی سستودهاست. این مایع معمولاً عاری از میکروب است ولی برای پرورش آن محیط بسیار مساعدی است مایع کیست هیداتیک، شباهت زیادی با سرم میزبان دارد و حاوی ایمونوگلوبولین به ویژه ضد کمپلمان و پلاک های آهکی است. این پلاک ها با طولانی شدن عمر کیست بوجود می آیند. زیرا کیست های مسن اسیدی شده و زودتر از بین می روند، ولی پلاک ها که دارای PH قلیایی هستند، اسید را خنثی کرده و بر عمر کیست می افزایند.

کرم بالغ در روده گوشتخواران مختلف و نوزاد آن در کبد، ریه، قلب، مغز، کلیه، صفاق و دیگر اندام های داخلی نشخوارکنندگان اهلی و وحشی، تک سمی ها، میمون، پستانداران جونده، حیوانات کیسه دار و انسان دیده می شود.

اما از این بین این کیست کمتر در قلب دیده شده اما در کشتارگاه شهرستان دامغان این کیست در قلب یک گاو پرواری مشاهده شد که در تصاویر زیر مشاهده می کنید:

بیماری کیست هیداتیک( هیداتیدوز) یکی از خطرناکترین بیماریهای قابل انتقال از حیوان به انسان است. کرمهای بالغ این انگل(اکینوکوکوس گرانولوزوس) در روده سگ زندگی می کند اما جالب اینکه مشکل خاصی را در سگ بوجود نمی آورد.

تخمهای این کرم از طریق مدفوع سگ به بیرون منتقل می شود، این تخمها روی علوفه و سبزیجات پراکنده می شوند و از طریق خوردن به گاو و گوسفند و همچنین انسان منتقل می شود، تخمها از دیواره عروقی روده وارد کبد شده و به کرمهای نابالغ یا همان کیست در می آیند و در انسان، گاو و گوسفند هرگز به شکل کرم بالغ در نمی آیند و تنها در سگ با خوردن کبد های کیستیک گوسفند و گاو این کیست ها به شکل کرم بالغ در روده سگ در آمده و چرخه انگل تکرار می شود.

● راه درمان بیماری در انسان
تنها راه درمان بیماری در انسان عمل جراحی و خارج کردن کیست از داخل بدن است که آن هم بایستی با ظرافت خاصی انجام شود زیرا اگر در هنگام جراحی مایع موجود در کیست ها و یا قطعاتی از آن در بدن پخش شود کیست های ثانویه و جدید ایجاد می گردد.گاهی به علت گسترش کیستها در اعضاء مختلف بدن و یا وجود کیست در منطقه حساس و خطرناک که دسترسی و عمل جراحی آن مشکل است از داروی آلبندازول جهت درمان استفاده می شود ضمناً‌بعد از عمل جراحی نیز برای حذف کامل کیستها از داروی فوق استفاده می گردد.

● درمان بیماری در سگ
در صورت آلودگی سگ به راحتی با دادن داروی ضد انگل درمان می شود. توصیه می شود مرتباً زیر نظر دامپزشکی هر چند ماه یک بار از داروی ضد انگل برای حیوانات استفاده شود. بنابراین کسانی که دارای سگ خانگی و گله می باشند، بایستی این موضوع را مدنظر داشته باشند. اما به طور معمول برای درمان دام از دو داروی آلبندازول و پرازیکوانتل استفاده می شود اما طبق تحقیقی که در سال 86 در ایران روی اثر بخشی این دو دارو انجام شد، کاربرد توأم آلبندازول و پرازی­کوانتل می­ تواند جهت کنترل بهتر و نابود سازی قوی تر آن از اندامهای حیاتی، مورد استفاده قرار گیرد که البته در انسان نیز این روش دارو درمانی توصیه شده است.

● پیشگیری و کنترل
بیماری کیست هیداتیک انتشار جهانی دارد و بطور کلی در مناطقی که شغل دامپروری رونق دارد وتماس نزدیکی بین گاو، گوسفند، انسان و سگ زیاد می باشد، از شیوع بیشتری برخوردار است. بنابراین در کنترل بیماری باید موارد زیر را مد نظر قرار داد:
۱) آموزش بهداشت :آگاه نمودن مردم در زمینه استفاده از سبزیجات به نحوی که سبزی باید کاملاً با مواد ضدعفونی کننده شسته و بعد مصرف گردد.
۲) کسانی که دارای سگ خانگی و گله هستند، می بایست تماس محدودی با آنها داشته باشند.(زیرا موی بدن آنها ممکن است به تخم انگل آلوده باشد.)نگهداری این حیوانات باید تحت نظر دامپزشک با معاینه دوره ای مرتب و استفاده از داروهای ضد انگل همراه باشد و از لمس کردن آنها نیز خودداری گردد.
۳) از کشتار حیوانات(گاو، گوسفند و بز ) در خارج از کشتارگاه اکیداً خودداری شود و این کار باید در کشتارگاههای بهداشتی صورت پذیرد.ضمناً مردم در این خصوص همکاری لازم را باید معمول دارند و از خرید گوشت و فراورده های دامی که معاینه نشده و مهربهداشتی ندارند خودداری کنند.
۴) بازرسی لاشه و اندام ها در موقع کشتار، ضبط و معدوم نمودن اندام های آلوده به کیست به نحوی که اندام آلوده از دسترس سگ دور نگه داشته شده و حتماً سوزانده و یا دفن بهداشتی گردند.
5) آموزش به مردم در مورد اهمیت شستشوی دستها با آب و صابون