مشاهده کیست هیداتیک در قلب

 منبع :http://vethecatompylos.persianblog.irبرگرفته از وبلاگ تجارب یک دامپزشک (دکتر سیدمحسن هاشمی) ۱۳دی ،۱۳٩۱

 

کیست هیداتیک، بیماری انگلی است که به وسیله مرحله نوزاد کرم « اکی نوکوکوس گرانولوزوس» ایجاد می شود تنیا اکی نوکوک، کوچکترین کرم پهن نواری است که شناخته شده و اندازه آن(۹-۵/۲ میلی متر)است.  ا. گرانولوزوس یکی از سستودهای روده باریک گوشتخواران به ویژه سگ می باشد، که سرش عمیقاً داخل مخاط روده میزبان و بدنش بین پرزهای روده قرار می گیرد. نوزاد آن به نام کیست هیداتیک در اندام های مختلف پستانداران و .... (میزبان های واسط) زندگی می کند.

مرحله نوزادی این انگل، کیست هیداتیک است که معمولاً از یک حفره تشکیل شده است و به همین جهت به آن کیست هیداتیک یک حفره ای هم می گویند. مایع کیست هیداتیک- مایع شفافی است که حاوی آلبومین، پروتئین ها، مقدار کمی کلرورسدیم، املاح فسفات، سولفات کلسیم، سوکسینات، مقداری قند، یک ماده سمی و آنزیم هاست. میزان سولفور آن بیشتر از سایر کیست های انگلی سستودهاست. این مایع معمولاً عاری از میکروب است ولی برای پرورش آن محیط بسیار مساعدی است مایع کیست هیداتیک، شباهت زیادی با سرم میزبان دارد و حاوی ایمونوگلوبولین به ویژه ضد کمپلمان و پلاک های آهکی است. این پلاک ها با طولانی شدن عمر کیست بوجود می آیند. زیرا کیست های مسن اسیدی شده و زودتر از بین می روند، ولی پلاک ها که دارای PH قلیایی هستند، اسید را خنثی کرده و بر عمر کیست می افزایند.

کرم بالغ در روده گوشتخواران مختلف و نوزاد آن در کبد، ریه، قلب، مغز، کلیه، صفاق و دیگر اندام های داخلی نشخوارکنندگان اهلی و وحشی، تک سمی ها، میمون، پستانداران جونده، حیوانات کیسه دار و انسان دیده می شود.

اما از این بین این کیست کمتر در قلب دیده شده اما در کشتارگاه شهرستان دامغان این کیست در قلب یک گاو پرواری مشاهده شد که در تصاویر زیر مشاهده می کنید:

بیماری کیست هیداتیک( هیداتیدوز) یکی از خطرناکترین بیماریهای قابل انتقال از حیوان به انسان است. کرمهای بالغ این انگل(اکینوکوکوس گرانولوزوس) در روده سگ زندگی می کند اما جالب اینکه مشکل خاصی را در سگ بوجود نمی آورد.

تخمهای این کرم از طریق مدفوع سگ به بیرون منتقل می شود، این تخمها روی علوفه و سبزیجات پراکنده می شوند و از طریق خوردن به گاو و گوسفند و همچنین انسان منتقل می شود، تخمها از دیواره عروقی روده وارد کبد شده و به کرمهای نابالغ یا همان کیست در می آیند و در انسان، گاو و گوسفند هرگز به شکل کرم بالغ در نمی آیند و تنها در سگ با خوردن کبد های کیستیک گوسفند و گاو این کیست ها به شکل کرم بالغ در روده سگ در آمده و چرخه انگل تکرار می شود.

● راه درمان بیماری در انسان
تنها راه درمان بیماری در انسان عمل جراحی و خارج کردن کیست از داخل بدن است که آن هم بایستی با ظرافت خاصی انجام شود زیرا اگر در هنگام جراحی مایع موجود در کیست ها و یا قطعاتی از آن در بدن پخش شود کیست های ثانویه و جدید ایجاد می گردد.گاهی به علت گسترش کیستها در اعضاء مختلف بدن و یا وجود کیست در منطقه حساس و خطرناک که دسترسی و عمل جراحی آن مشکل است از داروی آلبندازول جهت درمان استفاده می شود ضمناً‌بعد از عمل جراحی نیز برای حذف کامل کیستها از داروی فوق استفاده می گردد.

● درمان بیماری در سگ
در صورت آلودگی سگ به راحتی با دادن داروی ضد انگل درمان می شود. توصیه می شود مرتباً زیر نظر دامپزشکی هر چند ماه یک بار از داروی ضد انگل برای حیوانات استفاده شود. بنابراین کسانی که دارای سگ خانگی و گله می باشند، بایستی این موضوع را مدنظر داشته باشند. اما به طور معمول برای درمان دام از دو داروی آلبندازول و پرازیکوانتل استفاده می شود اما طبق تحقیقی که در سال 86 در ایران روی اثر بخشی این دو دارو انجام شد، کاربرد توأم آلبندازول و پرازی­کوانتل می­ تواند جهت کنترل بهتر و نابود سازی قوی تر آن از اندامهای حیاتی، مورد استفاده قرار گیرد که البته در انسان نیز این روش دارو درمانی توصیه شده است.

● پیشگیری و کنترل
بیماری کیست هیداتیک انتشار جهانی دارد و بطور کلی در مناطقی که شغل دامپروری رونق دارد وتماس نزدیکی بین گاو، گوسفند، انسان و سگ زیاد می باشد، از شیوع بیشتری برخوردار است. بنابراین در کنترل بیماری باید موارد زیر را مد نظر قرار داد:
۱) آموزش بهداشت :آگاه نمودن مردم در زمینه استفاده از سبزیجات به نحوی که سبزی باید کاملاً با مواد ضدعفونی کننده شسته و بعد مصرف گردد.
۲) کسانی که دارای سگ خانگی و گله هستند، می بایست تماس محدودی با آنها داشته باشند.(زیرا موی بدن آنها ممکن است به تخم انگل آلوده باشد.)نگهداری این حیوانات باید تحت نظر دامپزشک با معاینه دوره ای مرتب و استفاده از داروهای ضد انگل همراه باشد و از لمس کردن آنها نیز خودداری گردد.
۳) از کشتار حیوانات(گاو، گوسفند و بز ) در خارج از کشتارگاه اکیداً خودداری شود و این کار باید در کشتارگاههای بهداشتی صورت پذیرد.ضمناً مردم در این خصوص همکاری لازم را باید معمول دارند و از خرید گوشت و فراورده های دامی که معاینه نشده و مهربهداشتی ندارند خودداری کنند.
۴) بازرسی لاشه و اندام ها در موقع کشتار، ضبط و معدوم نمودن اندام های آلوده به کیست به نحوی که اندام آلوده از دسترس سگ دور نگه داشته شده و حتماً سوزانده و یا دفن بهداشتی گردند.
5) آموزش به مردم در مورد اهمیت شستشوی دستها با آب و صابون