اهمیت نژاد و حفظ خلوص نژادی:

منبع :http://alborz20.rozblog.comوبلاگ ترویج و توسعه پرورش دام و نشخوارکنندگان

هدف کلیه عوامل طبیعی و انسانی دست اندر کار در جهت سیر بطرف تشکیل و تفکیک  گروههای مشخص و واجد صفات کمی و کیفی بوده است.

با بوجود آمدن گروه های دارای صفات گفته شده بصورت ثابت و یک شکل با کمترین دامنه تغییرات و دارای خاصیت تکرار پذیری در نسل های متواتر بعدی، وسیله و عامل اصلی تولیدات دامی که عبارت از ماده ژنتیکی ثابت و مشخص می باشد را بوجود آورد.

نژاد خالص بعنوان سنگ پایه هرگونه عملیات اصلاح نژادی چه بصورت پرورش خالص و یا بصورت آمیخته گری (هدفمندانه) و سنتز نژادی جنبه کاملا حیاتی دارد لذا اهمیت حفظ کلیه اکوتیپ های گوسفند و بز موجود جهت رسیدن به هر گونه عملیات اصلاح نژادی بعنوان ابزار اصلی افزایش تولید و نیل به آن کاملا مشخص و روشن  می گردد.

طبقه بندی نژادهای گوسفند بر حسب استان های کشور

منبع :http://alborz20.rozblog.comوبلاگ ترویج و توسعه پرورش دام و نشخوارکنندگان

............................

ردیف	نام استان	اکوتیپ گوسفند
1	آذربایجان شرقی	مغانی
		قزل
		ماکوئی
2	اردبیل	مغانی
3	آذربایجان غربی	قزل
		ماکوئی
4	زنجان	افشاری
		طالشی
5	قزوین	شال
6	همدان	مهربانی
7	کردستان	کردی
8	کرمانشاه	سنجابی
9	لرستان	لری
		لری بختیاری
10	ایلام	کردی
		لری
		عربی
11	خوزستان	عربی
		لری بختیاری
12	چهارمحال و بختیاری	لری بختیاری
13	کهکیلویه و بویر احمد	لک قشقایی
		بهمئی
14	بوشهر	لک قشقایی
		عربی
15	فارس	قره گل شیراز
		لک قشقایی
16	تهران	زندی
17	قم	زندی
		کلکویی
18	مرکزی	فراهانی
		کلکویی
		زندی
19	سمنان	سنگسری
20	گیلان	طالشی
21	مازندران	زل
22	گرگان و گنبد	دالاق
		زل
23	خراسان	بلوچی
		کردی
		قره گل سرخس
24	سیستان و بلوچستان	بلوچی
25	کرمان	کرمانی
26	اصفهان	نائینی
27	یزد	کرمانی

راههای ورود میکروبها به شیر خام در دامداری ها

نگارش یافته توسط دکتر دبیریان

07 مهر 1387

مقدمه: شیر مایع مترشحه از غده پستان پستانداران بوده.و به تنهایی قادر است تا سن معینی کلیه احتیاجات رشد و نگهداری نوزادان را فراهم سازد. همچنین شیر با داشتن پادتن های مورد نیاز نوزادان انان را در مقابل بیماری ها ی عفونی مصون نگه میدارد. شیر دارای ترکیبات مهمی مانند (پروئینها ,چربیها,لاکتوز و املاح معدنی )میباشد. تعریف شیر از دیدگاه فدراسیون بین المللی شیر(IDF): شیر محصول مترشحه از غدد پستانی دام (گاو)پس از یک یا چند بار دوشش میباشدبه شرطی که دام سالم ؛از تغذیه مناسب برخوردار .و چیزی به شیر اضافه یا کم نشده باشد. شیر هنگام خروج از پستان معمولا دارای بار میکروبی کمی میباشد ولی در صورت عدم رعایت مسائل بهداشتی و وجود میکروبهای الوده کننده در محیط شیر دوشی و تجهیزات مربوطه الودگی ان بالا میرود در صورتی که تعداد میکروبها از 3000000 در هر میلی لیتر تجاوز نماید فساد چربی,پروتئین,و قند شیر اتفاق میافتد . در شیرگاوهای مبتلا به ورم پستان بار میکروبی شیر ا افزایش مییابد. بالا بودن بار میکروبی در شیر خام پیامدهای زیر را به دنبال دارد: 1-احتمال وجود میکروبهای بیماریزا 2-کاهش راندمان تولید فراورده هایی نظیر پنیر وماست و..(با توجه به آزاد شدن سموم و آنزیم های مخرب 3-وضعیت ارگانولپتیک نامطلوب 4-افزایش ضایعات با توجه به خراب شدن محصولات عوامل زیادی در کیفیت شیر خام تاثیر گذار میباشند از جمله مهمترین عامل بار میکروبی شیر....است که در دامداری ها باید مورد کنترل و پایش قرار گیرد .اکثر میکروارگانیزم های موجود در شیر خام در صورتی که در شرائط مناسب از نظر دمایی قرار گیرند میتوانند به سرعت رشد و تکثیر کرده(هر 20 دقیقه یکبار) و در نهایت باعث فساد شیر شوند. عوامل موثر بر افزایش میکروبها در دامداری ها: بهداشت دام : الف : ابتلا دام به بیماری های عفونی نظیر سل ؛تب مالت و... همچنین اورام پستان که بیشترین تاثیر را از نظر افزایش بار میکروبی در شیر خام دارد. ب : عدم شستشوی پستان قبل از شیردوشی : یکی از عوامل مهم در بالا رفتن بار میکروبی شیر خصوصا در دامداریهای سنتی نشستن پستان دام قبل از شیردوشی می باشد . زدودن و تمیز کردن موهای پشت و اطراف پستان دام و شستشوی پستان با اب ولرم ( جهت تمیز کردن و زدودن کثافات و مدفوع دام ) وپاک کردن ان با حوله تمیز خشک می تواند تا اندازه زیادی مانع نفوذ باکتریها به شیر شود . نکته قابل توجه اینکه 1 گرم از مدفوع دام می تواند تا 40 میلیارد باکتری وارد شیر نماید . نحوه دوشش دام : الف : دستی : در طی دوشش دام ( خصوصا با روش سنتی ) تمیز نبودن دست شیردوش حائز اهمیت بوده و می تواند ناقل میکروبهای بیماریزا و غیر بیماریزا به شیر خام باشد . طبق بررسیهای انجام شده از طریق دست شیر دوش تا 45 میلیون باکتری می تواند به شیر وارد شود . لازم است به منظور اگاهی از بهداشت شیردوشی جهت دامداران سنتی کلاسهای اموزشی برقرار گردد . ب:ماشین شیر دوشی : کم یا زیاد بودن سرعت مکش دستگاه می تواند باعث ایجاد ورم پستان در دام شود . توجه به این نکته لازم است که پس از هر دوشش گاو و قبل از اتصال مکنده ها به گاو دیگر مکنده (خرچنگی ) باید با اب ولرم فاقد مواد ضدعفونی کننده شستشو یابد . با توجه به این نکته که تعداد باکتریهادر ابتدای شیردوشی زیاد می باشد عمل جهش یا رگ گیری در ابتدای شیردوشی حتما باید در هر دو روش شیردوشی صورت گیرد. ( یکی از راههای نفوذ باکتریها به داخل پستان از طریق اسفنگتر موجود در نوک پستانک بوده که معمولا در هنگام نشستن دام بر روی زمین یا بعد از عمل شیردوشی این اسفنگتر شل می شود و لازم است پس از هر بار عمل شیردهی دام از نشستن دام به مدت حداقل 20 دقیقه جلوگیری نمود . ) ادوات شیردوشی : الف :ظروف شیر ( بیدون ـ دبه ) باید کاملا تمیز باشد . ظروف شیردوشی تمیز شده معمولی تا 800000 باکتری به شیر اضافه می نماید . ب : ماشین شیردوشی. مسیرها. خرچنگی ها ؛جارشیردوشی وشیرسردکن کاملا با مواد ضدعفونی کننده و سپس با اب شستشو داده شود . باید توجه نمود بقایای مواد ضدعفونی کننده در مسیرها؛ جار وشیرسردکن باقی نماند زیرا باعث پایین اوردن کیفیت شیر وعدم استفاده در تولیدماست پنیر وسایرمحصولات تخمیری می شود . صاف کردن شیر : استفاده از تنظیف یا صافی بر روی بیدونها ظروف (دبه ) وشیرسردکن ها تا اندازه زیادی باعث جلوگیری از نفوذعواملی نظیرگردوخاک کاه وکلش وحشرات به داخل شیر می شود . 1 لیترهوای طویله تا 70 میلیون 1 گرم گردوخاک تا 78 میلیون 1 گرم کاه تا 10 میلیون و1 مگس افتاده در شیرتا 2 میلیون باکتری به شیر خام اضافه می نماید. سردکردن شیر : باتوجه به بالابودن دمای شیر پس ازدوشش(37 درجه ) و امکان رشد میکروبها ؛لازم است هر چه سریعتر این دما تا حد قابل قبول (کمتر از 8 درجه)کاهش یابد. در بررسی که در منطقه چونام کشور کره در خصوص نقش فرایند سردکردن شیر بلافاصله پس از دوشش انجام شد مشخص گشت که در صورت کاهش سریع دمای شیر در فاصله 30 دقیقه پس از دوشش شمارش کلی میکروبهای شیرخام در دامداریها از 105* 65/7-24/1 به 105* 46/ 5- 14/1 کاهش یافته است . در تحقیقی دیگر اثر درجه حرارتهای مختلف بر روی شیر مورد بررسی قرار گرفته است.شیر مورد ازمایش بلافاصله بعد از دوشش 500 باکتری در هر سی سی داشته که بعد از 24 ساعت نگهداری در درجه حرارتهای مختلف تعداد بار میکروبی ان تغییر کرده است . که در جدول زیر مشاهده میگردد. دما تعداد کل میکروبها در هر میلی لیتر 5 درجه 2 هزار 10 درجه 7 هزار 15 درجه 5 میلیون 25 درجه 57 میلیون 35 درجه 800 میلیون لازم به ذکر است که دمای شیر در اثنای سرد کردن نباید به زیر صفر درجه برسد زیرا این عمل سبب دو فاز شدن شیر وکاهش کیفیت ان می شود . تاخیر در سرد کردن شیر وعدم شستشوی مناسب شیر سردکنها وپلیت کولر باعث بالا رفتن بار میکروبی شیر می شود . نگهداری شیر سرد شده به مدت زیاد و سپس ارسال ان به کارخانجات ( حداکثر 24ساعت ) سبب رشد میکروبهای سرما دوست در شیر می شوند واین باکتریها خصوصا پسودوموناسها باعث ترشح انزیمهای پروتئولیتیک ولیپولیتیک مقاوم به حرارت در شیر شده که قادر است باعث فساد محصولات پاستوریزه واستریلیزه شود. طی تحقیق از 27 دامداری در طول 6 ماه در خصوص نوع میکروبهای موجود در شیر خام در ایالت نورماندی مشخص شد بیشترین تعداد میکروبها را به ترتیب پسودوموناسها لاکتوکوکوسها و میکروکوکها تشکیل می دهند . تانکرهای حمل شیر : با توجه به بررسیهای انجام شده تانکرهای حمل شیر نقش بسزایی را در بالا بردن بار میکروبی شیر بر عهده دارند . در تحقیقی که به منظور تعیین وشمارش باکتریهای کلی فرمی بر روی 131 تانکر حمل شیر دامداریها ومراکز جمع اوری در منطقه داکوتای شرقی وغربی صورت گرفته 62 درصد از نمونه های ازمایش شده را باکتریهای کلی فرمی تشکیل می دهند .   شستشو تانکرها با مواد ضدعفونی کننده ( مایع صابون ـ سود ) پس از هر بار تخلیه شیر وسپس آب کشی مطلوب ضروری به نظر می رسد لازم به ذکر است که در فصل تابستان در صورت شستشوی ناقص علاوه بر بالا رفتن بار میکروبی با توجه به روزنه های موجود در سطح داخلی تانکرها امکان تخم ریزی مگسها وجود دارد و این مگسها پس از مدتی به صورت کرمهای ( لارو ) سفید رنگ در سطح رویی شیر قابل مشاهده می باشند که در صورت نگهداری لاروها در شرائط مناسب مگسهای جوان دیده می شوند همچنین لازم است جنس تانکرها از استیل دو جداره باشد . آب مورد استفاده در دامداری : ابی که جهت شستشوی ظروف و لوازم مختلف مورد استفاده قرار می گیرد باید ویژگی های اب اشامیدنی را داشته باشد. در صورت الوده بودن باعث بالا رفتن بار میکروبی شیر می شود میکروبهای ابهای الوده غالبا باعث غلیظ و چسبناک شدن شیر می شوند از جمله باکتری های منتقله از آب آشامیدنی میتوان به پسودوموناسها , سالمونلا , شیگلا و ... اشاره کرد. توسط :پگاه