پرورش تخصصی گوسفند و بز
این وبلاگ به طور اختصاصی به مسایل مختلف تاثیر گذار بر پرورش گوسفند و بز میپردازدو شامل موضوعات فنی و اخبار....مربوط به دام سبک است
پرورش تخصصی گوسفند و بز
این وبلاگ به طور اختصاصی به مسایل مختلف تاثیر گذار بر پرورش گوسفند و بز میپردازدو شامل موضوعات فنی و اخبار....مربوط به دام سبک است
مسمومیت نیتراتی در نشخوارکنندگان
منبع : http://alborz20.rozblog.com/pages/2
ترویج و توسعه پرورش دام و نشخوارکنندگان
جدول شماره 1 : تجمع نیترات در گیاه تحت تاثیر عوامل مختلف
جدول شماره 2 : مقادیر متوسط نیترات در گیاهان مختلف
جدول شماره 3 : ضرایب تبدیل نیترات و سایر ترکیبات نیتراته در خوراک
جدول شماره 4 : راهنمای سطوح نیترات در علوفه برای گاوهای بالغ (بر اساس 100 ماده خشک)
|
در صورت کافی بودن مقدار آب و خوراک قابل دسترس هیچ مشکلی ایجاد نمی کند |
|
|
برای کلیه دام ها مقدار خوراک به 25درصد از کل ماده خشک محدود شود. بهیچ وجه به دام آبستن تعلیف نشود |
|
جدول شماره 5: اثرات سطوح مختلف مقدار نیترات در آب
لمفادنیت کازئوس یا بیماری غده پنیری یا لمفو و یا سندرم میش لاغر
منبع :http://alborz200.persianblog.ir محمدرضا حیدری -وبلاگ توسعه و ترویج دامپزشکی
لمفادنیت کازئوس
بیماری لمفادنیت کازئوس ( (CLA ) تحت عنواین دیگری نیز مثل "بیماری غده پنیری" یا لمفو و "سندرم میش لاغر" نیز معروف می باشد.
این بیماری ازنوع بیماری های مزمن در گوسفند و بز می باشد که خسارت اقتصادی عمده ای به صنعت گوسفند داری وارد می کند. این بیماری به ندرت کشنده است ولی باعث کاهش تولید شیر، کاهش رشد بدنی، کاهش کمی و کیفی تولید پشم در اثر ایجاد زخم های ناشی از ترکیدگی دمل ها و استرس ناشی از آن، کاهش ارزش اقتصادی پوست و چرم، افت وضعیت لاشه، کاهش باروری، مستعد شدن به ورم پستان (mastitis)، ناراحتی های تنفسی، سرفه های مزمن می شود.
در اکثر موارد به هنگام معاینه قوچ ها ، دمل های ناشی از این بیماری در .... (اسکورتوم) و میان پاهای حیوان دیده می شود اما این دمل های چرکین تاثیری بر روی کیفیت اسپرم ندارد و باکتری با اسپرم دفع نمی شود از آن جایی که به خاطر ورود میکروب به بدن، سیستم ایمنی بدن شروع به مبارزه با این میکروب ها می کند همچنین به علت مبارزه بدن با این بیماری علاوه بر اینکه بدن به مواد مغذی لازم و کافی نیازمند می باشد از طرفی هم، رشد بدنی و میزان تولیدات دامی کاهش خواهد یافت و دام در معرض خطر ابتلا به عفونت ها و بیماری های دیگر قرار می گیرد.
علایم بیماری:
این بیماری گره ها و غده های لنفاوی را در گیر می کند و باعث تورم آنها خواهد شد و مملو از توده عفونی و چرکی سفید رنگ متمایل به سبز می شود که در ابتدا نرم و به شکل بتونه و سپس خشک و سفت می شود کم کم از بین می رود. در اطراف دمل ها تعداد زیادی مویرگ که از گلبول های سفید احاطه شده و پر از توده میکروبی و عفونی است قرار گرفته. دمل ها عمدتا در نواحی گره های لنفی و به ویژه در محل های خاصی از آنها که در تصویر نشان داده شده دیده می شوند.
علائم قبل از کالبد شکافی (علائم ظاهری)
1- دام مبتلا در عقب گله حرکت می کند و از بقیه گله عقب می ماند.
2- نفس کشیدن دام مبتلا به این بیماری با دشواری همراه است.
3- تراوش ترشحات چرکی از چشم و بینی مشاهده می شود.
4- گره های لنفی متورم و گاه قطرشان به 5 الی 15 سانتی متر می رسد.
5- دام مبتلا شده دچار کاهش وزن و کاهش اشتها می باشد.
علائم بعد از کالبد شکافی (علائم داخلی)
1- وجود دمل های چرکین در لاشه
2- علائم سینه پهلو (ذات الریه)
3- محتویات دمل در بز شیری رنگ می باشد.
4- وجود دمل های سفت و خشک در اندام های بدن دام همچون کلیه که در مراحل اولیه به صورت نرم و شیری و در مراحل بعدی در داخل کپسول فیبری مانندی که از چندین لایه تشکیل شده است و به صورت سفت و لایه ای تغییر شکل می یابد.
انتقال و گسترش بیماری:
در صورت درمان نشدن این دمل ها با ترکیدن دمل ها مواد عفونی به محیط اطراف پخش شده و باعث آلودگی هم گله ای ها و محیط می شود و از آنجایی که این میکروب برای ماه ها و سال ها می تواند در محیط اطراف خود به ویژه بر روی بستری از مواد آلی (مدفوعات و فضولات دامی و سایر مواد آلی) زنده بماند بنابراین برای مدت ها این باکتری در جایگاه دام و آخور می تواند منشاء بیماری باشد.
بعضی از این دمل ها در اندام های داخلی مانند شش، کلیه، کبد، مغز، نخاع و طحال به وجود می آید در این شرایط دامدار از شناسایی آلوده بودن دام خود ناتوان می باشد و تنها چیزی که می تواند ببیند آن است که دام روز به روز ضعیف تر و رنجور تر می شود. این دمل های داخلی باعث خسارت به لاشه می شوند. حیوان ممکن است دمل داخلی داشته باشد بدون اینکه دمل خارجی دیده شود و برعکس. در 33 درصد موارد هیچگونه آسیبی مشاهده نمی شود و همین عامل، تشخیص وجود بیماری را دشوار می کند.
وجود دمل چرکین در زیر پوست یا در شش و ریه حیوان علاوه بر این که بر خود حیوان آسیب می رساند در اثر خروج عفونت باعث پخش شدن میکروب و خطر انتقال میکروب به سایر حیوانات را پیش می آورد. اما وجود دمل چرکی در سایر بافت ها عمدتا بر خود حیوان مضر است و خطر کمتری را برای سایر حیوانات دارد. در بز بیشتر اشکال سطحی این بیماری در اطراف سر ، آرواره، گردن و شانه، ولی در گوسفند بیشتر در اشکال احشایی و شکمی این بیماری دیده می شود. بنابراین شناسایی بیماری در بز راحت تر و سریع تر است.
مشاهده شده است که بیماری در گله هایی که آزادانه در حال چرا هستند از گله هایی که در یک مزرعه محدود و مشخص پرورش می یابند شایع تر باشد که علت تفاوت در این دو نوع سیستم پرورشی بیشتر به میزان تماس بین افراد آلوده از یک گله با افراد سالم گله دیگر مربوط می باشد.
اصولا بیماری از راه های تماس پوستی و خراش های پوستی ناشی از پشم چینی و حصار سیم خاردار و بوته های خاردار و هر نوع وسیله تیز موجود در محیط اطراف دام که باعث خراش در پوست شود منتقل می شود و یا در هنگام در گیری و شاخ به شاخ شدن یا ضربه سر به سر که بیشتر در بز دیده می شود می تواند عاملی برای ایجاد خراش پوستی و ابتلا به این باکتری محسوب شود.
همینطور این باکتری از طریق خورده شدن چرک و عفونت های ناشی از دمل های چرکین پاره شده که در محیط اطراف دام و بر روی علوفه و مواد غذایی نیز یافت می شود منتشر می شود.
در چندین مورد گزارش شده که کارگران و یا تکنسین های دامپزشکی که با لاشه های آلوده به این بیماری سر و کار داشتند و یا در موقع پوست کندن لاشه با چاقو باعث بریدن دست خود شده و یا با مصرف شیر خام آلوده دچار این بیماری شده اند (6) .
راه های انتقال بیماری
این میکروب از طریق مسیرهای زیر از حیوان آلوده خارج شده و محیط و سایر دام ها را آلوده می کند
1- پوست: از طریق دمل های چرکین عفونت می تواند از راه پوست خارج شود
2- دستگاه تنفسی: سرفه کردن و ترشحات بینی که عفونت را از دمل های ریوی آزاد می کند که مواد خارج شده مملو از باکتری می باشند
3- دستگاه ادراری: در صورت وجود دمل احتمال دفع شدن میکروب از این طریق وجود دارد
4- غدد پستانی: در صورت وجود دمل در بافت پستانی احتمال دفع شدن میکروب از این مسیر وجود دارد که خطر آلوده شدن بره در اثر مصرف شیر مادر وجود دارد (دلیل دیگری برای پاستوریزه کردن شیر برای مصرف انسانی )
میزان شیوع و ابتلا به بیماری
در یک مزرعه در استرالیا غدد لمفاوی بزرگ به ندرت در بره ها مشاهده شد در حالیکه غدد لمفاوی بزرگ شده در 5.8 درصد گوسفندان یک ساله، در 27 درصد گوسفندان دو ساله و در 39 درصد گوسفندان 3 الی 4 ساله و در 30 درصد گوسفندان 5 الی 6 ساله مشاهده گردید و طبق گزارش آنها از 8 الی 11 درصد غدد آلوده چرک خارج می شده(2).
طبق آمارگیری بعمل آمده از سطح شهرستان خدابنده استان زنجان در زمستان سال 1384 که از 28 روستا بعمل آمد کمترین میزان ابتلا به بیماری مذکور در فصل زمستان و بیشترین میزان شیوع در فصول بهار و پاییز گزارش شد میزان ابتلای گوسفندان حدود 6.3 درصد و برای بز ها 7.8 درصد برآورد شد همچنین بیشترین محل وقوع دمل در بدن دام در لوزتین گلو و زیر گوش بود(3).
آسیب شناسی
این باکتری از یک نوع باکتری میله ای شکل ، کوچک و گرم مثبت به نام کورینه باکتریوم پزدوتوبرکولوزیس (Corynebacterium pseudotuberculosis) (کورینه باکتریوم اویس) که انگل اختیاری (قابل سازش با شرایط محیطی مختلف) داخل سلولی است ایجاد می شود که غیر متحرک و هوازی (نیازمند به اکسیژن برای بقاء) و ناتوان از ایجاد هاگ است. باکتری مذکور در دو سروتیپ (بیوتیپ) 1 و 2 با خصوصیات بیوشیمیایی متفاوت وجود دارد که سروتیپ 2 (احیاء کننده نیترات) در اسب و گاو دیده می شود اما سروتیپ 1 در گوسفند و بز بیشتر دیده می شود.
این باکتری از طریق آسیب به اندوتلیال (پوشش درونی عروق خونی و لنفی) باعث نابودی لکوسیت ها (نوعی گلوبول سفید) می شود و بدین طریق باکتری از محل اولیه عفونت به سمت گره های لمفی سطحی و احشایی پیش می رود. مدت زمان لازم از زمان ورود میکروب تا زمان بروز علائم بیماری (دوره کمون) 2 تا 6 ماه و حتی بیشتر می باشد. دماهای پائین و آب و هوای مرطوب باعث افزایش ماندگاری این باکتری می شود. این باکتری تا دمای 45 درجه زیر صفر را تحمل می کند اما به آب و هوای گرم و خشک سازگاری کمتری دارد.
بیماری یابی
همه سویه های این باکتری سم اگزوتوسین تولید می کنند که باعث التهاب پوستی شدید، نکروزی شدن بافت پوست و افزایش میزان نفوذ پذیری عروق می شود با این کار باعث افزایش میزان نفوذ میکروب از محل زخم اولیه و حرکت آنها به سمت گره های لمفی می شود این باکتری به داخل برخی از گلبولهای سفید(فاگوسیت ها: مونوسیت ها و ماکروفاژها) نفوذ کرده و در داخل آنها تکثیر می یابند و باعث از بین رفتن این گلبول ها می شوند این باکتری ها به خاطر داشتن چربی سطحی ویژه ای (لکوتوکسیک) مانع فعالیت ضد باکتریایی فاگوسیت ها شده و در برخی از موارد پاسخ های التهابی ایجاد شده در پوست مانع نفوذ عفونت به داخل خون و لمف می شود.
در اکثر موارد عفونت تنها به طور سطحی و موضعی بوده که در نهایت باعث تورم و ترکیدن گره های لمفی می شود که در این وضعیت بدن ناتوان از برطرف کردن و دفع طبیعی عفونت می باشد. رفته رفته همراه با بزرگتر شدن دمل آن توسط لایه های نکروزی متحد المرکز احاطه می شود این لایه های نکروزی مانع از عملکرد طبیعی سیستم دفاعی بدن در مبارزه با بیماری می شود و مانع نفوذ موثر آنتی بیوتیک به داخل این کپسول می شود.
عفونت اولیه ممکن است بدون بروز علایم اولیه کلینیکی و یا با تب بالا، بی اشتهایی و کم خونی همراه باشد. در اثر گسترش عفونت به سمت گره های لمفی ریه و نای، بافت های تنفسی مبتلا می شوند و دمل های چرکی در ریه ها و نای و نایژه به وجود می آیند که باعث ذات الریه و چسبندگی و عفونت پرده جنب روی شش می شود
پیشگیری:
1- از آنجایی که در اکثر موارد زخم حاصل از پشم چینی مسئول انتشار بیماری هستند بایستی مراقب بود که در موقع پشم چینی محل دمل ها بریده نشود و گرنه مواد عفونی به بیرون تراوش کرده و سایر دام ها و محیط را آلوده می کند. محل پشم چینی باید دور از محل استقرار سایر گوسفندان بوده و دارای کف سیمانی باشد تا قابل شستشو باشد و در چنین مواقعی بایستی بعد از پشم چینی هر گوسفند قیچی، ضد عفونی شود.
در گله های به شدت مبتلا بایستی ابتدا بره ها پشم چینی شوند زیرا بره های کوچکتر از شش ماه ,کمتر به این بیماری مبتلا می شوند و سپس حیوانات مسن تر را با لمس نمودن غدد پیش کتفی و پیش رانی تقسیم بندی کرده و گوسفندانی که غددشان متورم تر است در آخر پشم چینی کرد.
باید دقت کرد در هنگام معاینه دام ها با این کار باعث ترکیدن دمل نشویم برای ضد عفونی قیچی پشم چینی آنرا در آب جوش انداخته و یا با محلول 2 درصد سود سوز آور (NaoH) این عمل را انجام داد بهتر است برای به حداقل رساندن مدت زمانی که حیوانات بعد از پشم چینی در کنارهم جمع می شوند بلافاصله گوسفندان را بعد از پشم زنی به مرتع فرستاد.
2- در هنگام استفاده از حمام های ضد کنه نیز ابتدا بایستی بره ها و سپس به ترتیب میزان آلودگی دام ها به بیماری، آنها را وارد مجرای حمام کرد زیرا حتی در صورت موثر بودن مواد ضدعفونی کننده در آب حمام بر روی میکروب ها، در شرایط مزرعه دو ساعت طول می کشد تا این نوع میکروب تضعیف شده و از بین برود و از طرفی رفته رفته آب حمام اثر ضد میکروبی خود را از دست می دهد و بنابر این یک محیط مساعد برای شیوع این بیماری فراهم می شود .
همچنین از انداختن دام های دارای زخم به داخل حمام های ضدکنه جلوگیری شود.
3- دام های آلوده ای که دارای دمل هایی در شش خود می باشند به راحتی می تواند از طریق ترشحات دهانی و دماغی خود و سرفه کردن هم آغلی خود را آلوده کنند فلذا بایستی اینگونه دام ها را دور از سایر دام ها نگهداری کرد.
4- در هنگام خریداری دام، حتما دام مورد خریداری را از نظر داشتن دمل های چرکین، وجود علائم خراشیدگی، مورد معاینه و بررسی قرار دهیم و هرگز دام های مشکوک به این بیماری را خریداری نکنیم.
در هنگام خرید دام از دامدارانی که گله های آنها سابقه ابتلا به این بیماری را دارند احتیاط لازم صورت گیرد.
حیوانات تازه خریداری شده به مدت حداقل یک الی دو ماه به طور جداگانه نگه داری شوند و بعد از گذراندن مدت قرنطینه و اطمینان از سلامت حیوان تازه وارد، آن را وارد گله خودمان کنیم.
5- از عدم آلودگی بدن دام به انگل های خارجی که باعث ایجاد خراش و سوراخ در پوست می شوند مطمئن شویم و در صورت آلودگی به انگل های خارجی نسبت به مبارزه با آنها اقدام کنیم.
6- دام هایی که تعداد زیادی از گره های لمفی در بدنشان دچار عفونت شده و یا بعد از درمان مجددا دمل چرکین پیدا می کنند باید از گله حذف شوند.
7- محل نگهداری دام باید عاری از هر گونه اشیاء نوک تیز باشند.
8- آخور ها و آغل ها باید بطور مرتب، تمیز و ضد عفونی شوند.
9- ابزارهای شاخ سوزی، چاقوی جراحی، داغ شماره زنی، قیچی پشم چینی و سم چین باید ضدعفونی شوند.
10- حیوانات با بیماری تنفسی مزمن حذف شوند.
11- بستر طویله به طور منظم خارج شده و کف طویله و محل نگهداری دام تمیز و ضدعفونی شوند.
12- عفونت های خارج شده از دمل چرکین بایستی جمع آوری شده به فاضلاب ریخته شود و یا سوزانده شود.
13- در تزریقات ضروری برای هر حیوان از سوزن و سرنگ جداگانه استفاده شود.
درمان
این بیماری درمان قطعی فعلا ندارد زیرا تا به حال هیچ آنتی بیوتیکی نتوانسته بداخل دمل نفوذ کرده و این بیماری را کاملا رفع کند
اگرچه این باکتری به پنی سیلین حساس است ولیکن تشکیل دمل، نفوذ پذیری و سودمندی آنتی بیوتیک را کاهش می دهد.
برای این بیماری واکسن عمومی قابل توصیه ای وجود ندارد البته در کشورهای.... اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است(7) .
برای مبارزه با این بیماری در درجه اول بایستی سطح آگاهی دامداران از این بیماری افزایش یابد زیرا درمان این بیماری بیشتر متکی به مدیریت اصولی و علمی دامدار نسبت به دام هایش می باشد تا اینکه بتواند در این مبارزه موفق باشد.
در حالت ابتلا دام به این بیماری، باید دام مذکور را از سایر دام ها جدا کرد و هرگز اجازه داده نشود تا دمل ها به خودی خود و در میان هم گله ای هایش بترکد، برای اینکار لازم است طبق مراحل ذیل، دامدار اقداماتی را انجام دهد:
ابتدا پشم موجود در اطراف دمل چرکین را با احتیاط بتراشد سپس دامدار بعد از شستن دستهایش با آب و صابون (بهتر است با ساولن شستشو داده شود) محل دمل را با محلول بتادین ضدعفونی نموده و سپس دمل چرکی دام آلوده را با استفاده از چاقوی تیز جراحی که قبلا با الکل ضد عفونی شده را بریده و پس از خروج کامل چرک از دمل، محل برش و داخل محل زخم را با تنتور ید یا بتادین قوی ضدعفونی کرد و مجددا دست ها را ضد عفونی و شستشو دهیم و تا زمان بهبودی محل زخم (حدود 3 هفته) دام بایستی به طور جداگانه نگهداری شود.
همچنین کف آغل و جایگاه کاملا به وسیله سیمان و بتون پوشیده شده باشد تا قابل ضد عفونی کردن باشد در صورت ابتلا مجدد و و ظهور علایم بیماری، دام بایستی حذف شده ............
منابع:
1- اصول پرورش گوسفند و بز تالیف مجید خالداری انتشارات جهاد دانشگاهی
2- بیماری های گوسفند (نیوسام) تالیف ه. مارش ترجمه دکتر م. حسینیون، دکتر م. حجازی، دکتر م. نادعلیان انتشارات چهر
3- پرسشنامه در خصوص میزان ابتلا و شیوع بیماری لمفادنیت کازئوس در شهرستان خدابنده، محمد رضا حیدری کارشناس ارشد جهاد کشاورزی استان زنجان
4-CASEOUS LYMPHADENITIS by Lionel Dawson, D.V.M http://www.goatworld.com/articles/cl/cl.shtml
5- Caseous Lymphadenitis by Dr. S. Mobini . Fort Valley State University,2000
6-CLA in sheep and goats By Cleon V. Kimberling, D.V.M.Oct 27, 2002 http://goatconnection.com/articles/publish/cat_index_44.shtml
7-Caseous Lymphadenitis in Sheep by Michael D. Piontkowski,2001 DVM http://www.colorado-serum.com/vets/vol_1/vol1_4.htm
عوامل موثر بر کیفیت شیر گوسفند
منبع :وبلاگ ترویج و توسعه پرورش دام و نشخوارکنندگان ,محمدرضا حیدری
http://alborz20.rozblog.com
عوامل موثر بر ترکیب شیر گوسفند:
1- تعداد سلول های سوماتیک: در شیر گوسفند فقط 10 درصد سلول های سوماتیک از سلول های غده پستانی (سلول های پستانی و ائوزینوفیل ها) به وجود می آیند و بطور طبیعی همراه با شیر ترشح می شوند و90 درصد مابقی سلول های سوماتیک از سلول های خونی (ماکروفاژها، لکوسیت ها و لنفوسیت ها) تشکیل شده اند این سلول ها بطور طبیعی باعث ایمنی در بافت غده پستانی می شود اما در مواقع التهاب یا موارد پاتولوژیک بطور چشمگیر تعداد آنها رو به فزونی می گذارد بنابراین بالا بودن تعداد این سلولها در غده پستانی نشانگر وجود بیماری عفونی در دام می باشد معمولترین عامل پاتولوژیکی غده پستانی در گوسفند ورم پستان می باشد.
بالا رفتن سلول های سوماتیکی در پستان باعث تغییر ترکیب شیر مثل قلیائی تر شدن،کاهش چربی،کازئین،کل مواد جامد،کلسیم محلول و افزایش مقدار کل ازت و ازت غیر پروتئینی و پروتئین های آب پنیر شیر می شود چنین تغییراتی در ترکیب شیر باعث کندی دلمه شدن و مشکلات جدی در ساختار بندی دلمه و در نتیجه طولانی شدن پروسه پنیر سازی و کاهش تولید پنیر می شود .
در تحقیقی که بر روی شیر گوسفند انجام گرفت معلوم شد اگرچه میزان تولید پنیر کاهش نشان می دهد اما پنیر رسیده تفاوت معنی داری از لحاظ پارامترهای شیمیایی و ویژگی های کیفی نشان نمی دهد اما تمایل زیادی در بدست آوردن ... مزه ترشیدگی دارد برخی از پنیر سازها شیر حاوی سلول های سوماتیک بالا را به قیمت پائین تر خریداری می کنند که برای دامدار یک انگیزه موثر بر کاهش تعداد سلول های سوماتیک شیر هست.
جدول شماره 5:
|
|
Sac<500 |
500<Sac<1000 *1000/ml |
1000<Sac<2000 |
|
|
تعداد سلول های سوماتیک (Sac) |
*1000/ml |
55 ± 229 |
250 ± 653 |
214 ± 1200 |
|
pH |
|
6.52 |
6.62 |
6.68 |
|
ماده خشک |
g/100g |
17.03 |
17.15 |
16.89 |
|
لاکتوز |
g/100g |
4.74 |
4.54 |
4.38 |
|
چربی |
g/100g |
6.61 |
6.34 |
6.36 |
|
پروتئین حقیقی |
g/100g |
5.25 |
5.45 |
5.51 |
|
کازئین |
g/100g |
4.18 |
4.26 |
4.20 |
|
کازئین محلول |
% |
6.51 |
6.98 |
7.77 |
|
پروتئن آب پنیر |
g/100g |
1.07 |
1.19 |
1.30 |
|
ازت غیر پروتئنی |
gN/100g |
0.06 |
0.05 |
0.05 |
|
نسبت کازئین به پروتئن |
% |
79.71 |
78.16 |
76.27 |
|
اوره |
mg/100g |
54.21 |
54.18 |
52.86 |
|
کل کلسیم |
g/l |
2.21 |
2.14 |
2.26 |
|
کلسیم محلول |
g/l |
0.46 |
0.38 |
0.36 |
شمارش میکروبی:
اکثر میکروارگانیسم های موجود در شیر برای تبدیل شدن شیر به پنیر (مثل لاکتوباسیلوس، لاکتوکوکوس، استرپتوکوکوس) مفید هستند.
اما برخی دیگر (مثل سالمونلا، لیستریا، بروسلا) می توانند باعث ایجاد بیماری در انسان شوند و یا برخی دیگر (مثل انتریوباکتریساز، کولیفورم ها، سایکروتروف ها) در رسیدن پنیر مشکلاتی را ایجاد کنند برخی از این باکتریهای سایکروتروف در دمای زیر 7 درجه سانتی گراد از رشد و نمو خوبی برخوردار هستند و آنزیم هایی تولید می کنند که کازئین را ناپایدار کرده و خصوصیات دلمه شدن شیر را بهبود می بخشند.
...........
نژاد گوسفند:
معمولا نژاد گوسفند می تواند بر ترکیب شیر موثر واقع شود چون بین میزان تولید شیر و اجزای آن همبستگی منفی وجود دارد بنابراین نژاد ها در راستای تولیدات محصولات لبنی شدید مورد انتخاب قرار می گیرند و در نتیجه تمایل برای افزایش مقدار تولید شیر و کاهش غلظت چربی، پروتئین و کل مواد جامد شیر می باشد بنابراین بواسطه افزایش تولید شیر، تولید کل پنیر افزایش نشان می دهد و لیکن تولید نسبی پنیر از هر لیتر شیر کاهش نشان می دهد
اثر سن و شکم زایش بر شیر دهی :
مقدار تراکم کل مواد جامد، چربی و پروتئین در میش های شکم اول پائین هست ولی با افزایش سن و شکم زایش غلظت کل مواد جامد افزایش نشان می دهد.
مرحله شیردهی:
مقدار کل مواد جامد، چربی، سلول های سوماتیک و پروتئین در آغاز و پایان هر دوره شیردهی بالا و در اوج تولید کاهش نشان می دهد. با پیشرفت در هر دوره شیردهی، راندمان فرآوری شیر کاهش نشان می دهد بطوریکه زمان دلمه شدن شیر و میزان تشکیل دلمه افزایش و میزان قوام دلمه در طول هر دوره کاهش نشان می دهد
فصل شیر دوشی:
شیر تولید شده در فصل تابستان از راندمان فرآوری شیر پایینی برخوردار است چونکه زمان دلمه شدن شیر بالا بوده، فعالیت پروتئولیتیک و لیپولیتیک شیر بالا و میزان قوام دلمه پائین است طی تحقیقی معلوم شد که پنیر؟؟ زابلتولید شده در بهمن ماه از بو و مزه مطبوع تری نسبت به تولیدی های خرداد ماه برخوردار بودند بنظر می رسد که آنقدریکه طول مدت روشنایی روز بر ترکیبات شیری اثر دارد بر دمای بالا اثر نداشته باشد . در روز های طولانی تولید و ترشح چربی و پروتئین شیر کاهش نشان می دهد.
غلظت چربی شیر همبستگی مستقیم با تراکم الیاف در جیره دارد.
کنترل حشرات موذی در گوسفندداری
منبع :وبلاگ ترویج و توسعه پرورش دام و نشخوارکنندگان-نویسنده محمدرضا حیدری
http://alborz20.rozblog.com/pages/3
کنترل حشرات موذی در گوسفندداری
گونه های مختلفی از شپش گوسفندی وجود دارند که برخی گزنده و برخی نیز خون خوار و مکنده هستند .
جدول حشره کش ها و لارو کش های مناسب
control of sheep pests by R. E. Williams,Purdue University,Department of Entomology
روش های ساده برای جلوگیری از تلفات بره
منبع : نویسنده :محمدر ضا حیدریhttp://alborz20.rozblog.com
مقدمه:
بخش عمده سودآوری پرورش گوسفند به بره زایی مربوط است و هرگونه اختلال در آن موجب کاهش سود و خسارات اقتصادی خواهد شد و چون 35 درصد از کل تلفات گوسفند مربوط به مرگ و میر بره ها می باشد و 70 درصد تلفات بره معمولا در یکی دو روز اول تولد اتفاق می افتد .
بنابراین سقط جنین و تلفات بره از عوامل اصلی کاهش سودآوری در پرورش گوسفند می باشد این عوامل به دو بخش عوامل مادری (عوامل قبل تولد) و عوامل بعد تولد بره قابل تقسیم بندی است.
توصیه های لازم برای کاهش میزان تلفات بره ها:
الف: عوامل مادری (ملاحظات لازم در خصوص میش آبستن پا به ماه)
1- ایجاد زایشگاه انفرادی برای گوسفندان آبستن برای جلوگیری از هر گونه ضربه یا آسیب فیزیکی به بره در موقع زایمان
2- ضدعفونی کردن و بهداشتی نگه داشتن دامداری و بویژه زایشگاه جهت جلوگیری از ایجاد و شیوع بیماری های عفونی و میکروبی مانند بروسلولز(تب مالت در انسان) – لپتسپیروز- تب کیو – بلوتانگ (زبان آبی)
3- ایمن بودن دامداری و زایشگاه از نفوذ هر گونه حیوان شکاری مثل گرگ شغال یا روباه و غیره
4- ایجاد تهویه مناسب در دامداری و زایشگاه و عنایت به عدم ایجاد کوران و جریان مستقیم باد بر روی بدن میش مادر و بویژه بره ها
5- بالا نگه داشتن دمای زایشگاه بویژه در فصول سرد سال (دمای بالای 17 درجه سانتی گراد)
6- خشک نگه داشتن کف دامداری و زایشگاه و فراهم نمودن بستر تمیز در زایشگاه
7- نگهداری میش مادر و بره در کنار هم برای چند روز اول تا یک رابطه عاطفی قوی بین آنها برقرار شود تا میش مادر به شیردادن بره یا بره هایش رغبت و تمایل پیدا کند.
8- مطمئن شدن دامدار از تولید شیر و آغوز کافی توسط میش مادر برای بره ها
9- مطمئن شدن دامدار از اینکه در میش های چند قلو زا آیا مادر از همه بره ها مراقبت می کند و آنها را شیر می دهد.
10- نظارت بیشتر دامدار بر روی میش های آبستن شکم اول و همچنین میش هایی که با سخت زایی زایمان می کنند.
11- جلوگیری از ایجاد هر گونه استرس صوتی چه از طریق انسانها یا سگ و یا ماشین آلات در زایشگاه بویژه در بزها
13- پرهیز از تغییر ناگهانی رژیم و جیره غذایی دام آبستن (حداقل مدت زمان لازم برای سازگار شدن شکمبه و دستگاه گوارشی 2 الی 3 هفته می باشد)
14- تغذیه میش مادر با کنسانتره عالی در 6 هفته آخر آبستنی جهت آماده سازی میش برای تولید شیر و آغوز و تامین احتیاجات بدنی جنین.
15 – میش های آبستن دو قلوزا یا چند قلو زا بایستی از سطح بالایی از جیره غذایی برخوردار باشند و میزان کنسانتره جیره آنها بیشتر باشد.
16- جلوگیری از قرارگرفت بلند مدت گوسفند آبستن در زیر تابش آفتاب بویژه در مراتع با ایجاد سایه بان
17- نظارت بر زمان جفت گیری ها و استفاده از تکنیک های همزمان سازی فحلی برای آگاهی از زمان زایمان و مدیریت تولید مثلی بهتر گله
18- در هر آغل بره زایی تعبیه شده در زایشگاه بایستی حداقل 2 متر مربع فضا داشته باشد و یک گوشه امن جهت پناه بره نوزاد وجود داشته باشد
19- دامدار بعد از تولد بره از تنفس آن اطمینان حاصل کند و موکوس و ترشحات لعابی روی دهان و بینی آن را پاک کند
20- در صورتیکه میزان تلفات و سقط جنین بیشتر از 2 درصد جمعیت بره های متولد شده باشد بایستی دامپزشکی را مطلع کرد.
21- خرید دام برای ایجاد گله های مولد بعنوان جایگزین حتما از گله های پاک و دارای گواهی واکسیناسیون شده صورت بگیرد و در صورتی که خرید از دامداری هایی است که وضعیت دام های جایگزین خریداری شده معلوم نیست واکسیناسیون حتما باید بعد خرید انجام گیرد.
22- جلوگیری از تردد حیواناتی مثل سگ و گربه در دامداری ها و انبار علوفه و کنسانتره که باعث انتشار عوامل میکروبی می شوند همینطور جلوگیری از دسترسی این جانوران به غذای دام ها و عدم تعلیف میش های آبستن از قسمت های فوقانی علوفه انبار شده که ممکن است به مدفوع گربه یا سگ آلوده باشند لازم است
23- تغذیه دام های آبستن از گیاهانی مانند شبدر شیرین ، ذرت خوشه ای (سورگوم) ، تاج خروس و یولاف (جو دو سر) می تواند باعث سقط جنین شود
ملاحظات دامدار در خصوص میش های سقط کرده گله
1- اکثر بیماری هایی که باعث سقط می شوند می توانند باعث بروز بیماری در انسان نیز بشوند فلذا کارگران دامپروری ، چوپان ها و خانواده های آنها و دامپزشکان و افرادی که با این گونه دام ها سر و کار دارند در معرض خطر هستند.
2- زنان حامله نباید با واکسن زنده در ارتباط باشند.
3- برای کمک به زایمان حتما باید از دستکش استفاده شود.
4- قبل از خوردن غذا و یا نوشیدن آب یا هر نوع نوشیدنی دیگر باید حتما دست ها را با مواد ضد عفونی کننده شستشو داد.
5- از لباس مناسب و چکمه قابل شستشو استفاده شود.
6- میش های سقط کرده را جدا و مواد سقطی و بستر به شکل مناسب معدوم شوند.
7- از تماس بره ها با میش های سقط کرده جلوگیری شود.
عوامل بعد از تولد
1- پایین بودن وزن بره در موقع تولد احتمال تلف شدن بره را افزایش می دهد.
2- بره تازه متولد شده حتما بایستی از آغوز مادر استفاده کند و این کار را هر 5 یا 6 ساعت یکبار تکرار کند.
3- بعد از تولد بره نافش را با آب گرم شستشو باید داد و بعد از خشک کردن با محلول ضد عفونی کننده مناسب مانند تنتور ید یا بتادین و یا کلرهگزدین ضد عفونی شود و در نهایت این مجرا گره زده شود یا بسته شود.
4- بره ها را بر اساس وزن و جنس جدا و دسته بندی شوند تا از تلفات بره جلوگیری کند
5- بره های تازه متولد شده را در اختیار مادرانشان بگذاریم تا توسط میش های مادر کاملا لیسیده شوند و خشک شوند و یا اینکه در غیر اینصورت آنها را خودمان خشک کنیم و در یک محل گرم (37-40 درجه سانتی گراد) و مناسب و بدور از باد نگه داری کنیم.
-