توصیه های متخصصان و دامداران با تجربه درباره مسایل مختلف پرورش گوسفند در فصل سرما

در مورخه 1394/8/12 در گروه مجازی  پرورش گوسفند و بز  بحثی جدی و چالشی در زمینه آب مورد نیاز گوسفند انجام شد که شامل توصیه های ذیل است.

1-آب  تمیز باید  همیشه و به مقدار کافی در دسترس گوسفند باشد(در قشلاق شرکت ملت به علت کمبود آب در فصل پاییز یک روز در میان به گله آب داده میشود با کاهش دما در پاییز  مصرف آب دام کاهش میابد جناب دکتر صفایی اذعان دارند که اینکار باعث اثر منفی بر رشد و بهره وری گوسفند میباشد که نظر اینجانب هم همین است و میشود همین آب که یک روز در میان به گوسفند داده میشد تقسیم شود بین دو روز مذکور ....  ولی جناب مهندس طاهری ضمن تایید این مسایل اذعان دارد که شرایط محیط واقعی ما اینطورست و چاره ایی نیست این روش جواب میدهد هرچند منکر تاثیرات منفی آن نیست .

شرکت ملت در تابستان هم روزی یکبار به گوسفندان آب آشامیدنی میدهد (هر گوسفند 5 لیتر )

2-به گوسفند نباید آب یخ  و حتی آب سرد  داده شود زیرا بر تخمیرمیکروبی در شکمبه اثر منفی دارد.

3-آب باید تمیز وبهداشتی و دارای سختی کم باشد.

4- کف منبع آب رسوب و زنگ زدگی نداشته باشد.

5-سیستم آبشخور های پستانکی  خیلی بهتره مقداری هزینه دارد و باید به گوسفند اموزش داده شود تا بتوانند از این آب خوری استفاده کنند.

6- آب آبخوری ها را باید تعویض کرد  چون غذایی که از دهان گوسفند در آب ریخته میشود دچار فساد و تجزیه میشود.

7- با توجه به اینکه در پاییز آب کم مصرف میشود آب در حوضچه راکد میشود و لجنی میشود در صورتی که کارگر یا نگهبان اهمال کاری کند و آن را تعویض نکند گوسفندان از این آب نامناسب می نوشند و باعث اثرات منفی خواهد شد.

8-تشنگی باعث کاهش اشتها و  رشد وعدم افزایش وزن مناسب  میشود.

9-دام در صورتی که هم گرسنه باشه و هم تشنه ....تا آب نخورد و تشنگی خود را برطرف نکند  غذا نمیخورد.

10 - از آب دادن به گوسفند یکساعت قبل ازدادن کنسانتره پرهیز شود.

توصیه های مدیریتی و تغذیه ایی در فصل سرما

1- از ورود باد و بوران به آغل جلوگیری شود.

2-دیده شده آب باران و یا آب آبشخور نشت کرده و در زیر پای میش ها جاری میشود که خیلی مضر است .

3- جهت تامین انرژی لازم جهت حفظ دمای بدن در فصل سرد باید علوفه با کیفیت در دسترس دام باشد.

با تشکر فراوان از مشارکت جناب دکتر صفایی و مهندس طاهری و جناب ناعمی و مهندس براتی

اهمیت پرواربندی گوسفند و نکات مهم مدیریتی

  مقدمه:

در چند دهه اخیر به علت افزایش شدید جمعیت و افزایش تقاضا برای مواد پروتئینی بویژه گوشت قرمز، لزوم

توجه به تولید هرچه بیشتر و اقتصادی تر این فرآورده ها بیش از پیش افزایش یافته است. بر اساس استاندارد

های جهانی مصرف سالیانه گوشت قرمز سرانه 5/35 کیلو گرم بایستی باشد، اما در کشور ما این رقم حدود 20

کیلو گرم در سال است که کاهش جدی را از توصیه های کارشناسان تغذیه ای جهان نشان می دهد. در کشور

سالیانه حدود 30% از جمعیت دامی گوسفند شامل بره های نر، گوسفندان نابارور، قصر و پیر کشتار می گردند

و قسمت اعظم تولیدات پروتئینی کشور را تأمین می کنند. با این حال سالانه تعداد زیادی بره های کم سن و

سال، دام های لاغر و مازاد گله که مناسب پرواربندی هستند به علت مشکلات مدیریتی و تغذیه ای متأسفانه

نابهنگام کشتار شده و ظرفیت تولید گوشت قرمز کشور شدیدا کاهش می یابد. پرواربندی یکی از روشهای مهم

در بالا بردن تولیدات گوشت قرمز بدون افزایش تعداد دام می باشد که در کشور ایران هم به دلیل کمبود گوشت،

واردات آن و افزایش تدریجی جمعیت، این ماده خوراکی با ارزش امروزه مورد توجه دامپروران در مناطق روستایی

و حاشیه شهرها قرار گرفته است و با اجرای روش های صحیح پرواربندی و توجه به نکات مدیریتی پرورش

گوسفند به روش پرواربندی حتی می توان واردات گوشت قرمز به کشور را به صفر رسانده و کشور مان از نظر

تولید گوشت قرمز خودکفا باشد.

  پروار بندی چیست؟

پرواربندی عبارت است از تغذیه متعادل دام های جوان ( کمتر از یکسال ) به منظور تولید گوشت در یک مدت

زمان و وزن معین. یا به تعریفی دیگر به افزایش وزن دام های لاغر و یا دامهایی که رشد کافی نکرده اند، بوسیله

تغذیه با یک جیره غذایی مناسب و در طی مدت زمان معینی پرواربندی گفته می شود.

  مهمترین مزایای پرواربندی گوسفند

1- استفاده از حداکثر ظرفیت تولید گوشت دام ها: با کاهش دام های موجود بر روی مراتع با تغذیه مناسب یک بره با وزن 60 کیلو به جای دو بره با وزن 30 کیلو (تغذیه نامناسب بر روی مرتع) تولید می شود. اگر در پرورش داشتی گوسفند تعداد نتاج به ازای هر راس دام ملاک بود در اینجا حداکثر ظرفیت بالقوه دام مطرح است.

2- جلوگیری از کشتار بی رویه دامهای قابل پروار و بهره گیری از پتانسیل ژنتیکی آنها در سطح کشور به منظور افزایش تولیدات دامی بخصوص گوشت قرمز و جلوگیری از واردات آن.

3- افزایش کیفیت گوشت: تغذیه مناسب و متعادل علاوه بر افزایش میزان رشد، کیفیت گوشت را نیز بهبود می دهد. گوشت گوسفندان لاغر در اثر وجود بافت پیوندی به جای چربی داخل عضلانی، سفت تر و تیره تر است ولی بسیاری از عضلات دام های پرواری از الیاف ظریف تشکیل شده و طعم گوشت به خاطر متناسب بودن میزان چربی بافتها ، لذیذتر و کیفیت بهتری دارد.

4- اشتغال زایی و فعال شدن نیروهای غیر فعال و بیکار در روستاها

5- برگشت سریع سرمایه: چون پس از 3 تا 4 ماه اصل سرمایه و سود حاصل دریافت می شود سرمایه گذار تمایل زیادی به پرواربندی دارد.

6- کمک به حفظ مراتع کشور: بره هایی که به دلیل همزمان نبودن زایش فاقد رشد کافی باشند و یا بره های اول زایش که به دلیل تلف شدن مادر، عدم مصرف شیر کافی، بیماری ها وزن مناسب ندارند، چوبدار آنها را خریداری و روی مرتع بمدت 4 تا 12 ماه پرورش می دهند که این بشدت به مراتع آسیب وارد می کند.

7- افزایش ظرفیت تولیدات دامی کشور

  نکات مهم مدیریت پرواربندی گوسفند

1- انتخاب نژاد مناسب پروار: نژادهای که افزایش وزن روزانه آنها بالاست مناسب پروار هستند. نژادهایی مانند شال، قزل، بختیاری، افشاری و مغانی دارای افزایش وزن روزانه 200 تا 220 گرم هستند که معمولا برای پروار پرورش می یابند. هر چند که نژادهای مهربانی و کردی و لری نیز مناسب پرواربندی هستند. دام مناسب باید درشت، اندامی سالم، دست و پای بلند و کشیده، شکم جمع و جور و فاقد افتادگی، عدم لنگش و ریختگی مو، عدم اسهال و ترشحات بینی و اطراف چشم داشته باشد و بین دام ها نیز یکنواختی وجود داشته باشد.

2- انتخاب دام مناسب پروار: در اکثر واحدهای پرواربندی، بیشترین نوع دام پرواری بره های جوان علفی هستند. البته دام های دیگر نظیر بره های شیری، شیشک (بره هایی که حدودا 12 ماهه هستند)، میش های پیر و قصر نیز پروار می شوند.

2- دام ها باید از میدان دام های مناسب و معروف خریداری شوند.

3- زمان مناسب خرید دام: با توجه به مشکلات کمبود علوفه و تغذیه در اواسط و اواخر تابستان پرورش دهندگان تمایل زیادی برای فروش بره ها دارند و لذا قیمت دام ها خیلی کم بوده و بهترین موقع برای خرید دام ها می باشد.

4- ایجاد جایگاه مناسب جهت پرواربندی: بطور کلی باید شرایط زمین، درجه حرارت، رطوبت و وضعیت آب منطقه بررسی شود. چرا که گوسفندان از کوران باد و رطوبت زیاد رنج می برند. برای ساخت جایگاه باید از مصالح مناسب و تأسیسات استاندارد استفاده شود.

5- قرنطینه و انجام امور بهداشتی بر روی دامهای خریداری شده قبل از پرواربندی

6- اجرای روش مناسب پرواربندی

7- تهیه علوفه مورد نیاز دام ها و رعایت کردن اصول صحیح تغذیه در طول دوره پرواربندی.

8- طول مدت پروار: معمولا طول کل دوره پرواربندی 3-4 ماه می باشد. باید توجه کرد که بیشتر از این مدت چربی لاشه زیاد شده و کیفیت لاشه دام ها کاهش می یابد. بیشترین پروار در فصل پائیز انجام می گیرد و میانگین مدت پروار بره های پرواری در ایران حدود 120 روز می باشد.

9- رعایت اصول بهداشتی، واکسیناسیون و استفاده از داروهای ضد انگل.

10- خرید علوفه و مواد متراکم در زمان مناسب: 8 کیلو به ازاء هر کیلوگرم افزایش وزن بدن) یونجه، شبدر، سیلو، جو و ...) خوراک در نظر گرفته می شود.

11- روش فروش دام: فروش بصورت قیمت سرپایی یا پس از کشتار (اگر ... کشتارگاه نزدیک محل پرورش بهتر است که لاشه فروخته شود).

 نتیجه گیری:

گوشت یکی از مهمترین و اساسی ترین منابع پروتئین حیوانی و در شمار اصلی ترین مواد غذایی مورد نیاز انسانها بشمار می رود. کمبود پروتئین در جیره غذایی روزانه، موجب بروز عوارض سوء تغذیه و بسیاری از بیماری ها می شود. از اینرو با توجه به رشد سریع جمعیت چاره ای جز افزایش تولیدات دامی نیست. افزایش تولیدات دامی با افزایش تعداد واحد های دامی و افزایش بازده واحد دامی حاصل می شود. پرواربندی یکی از روش هایی است که می تواند ظرفیت بازدهی را در هر واحد دامی افزایش داده و همزمان با افزایش تولید گوشت، کیفیت لاشه را نیز افزایش دهد. همچنین این روش موجب اشتغال زایی، کاهش واردات گوشت، اقتصادی شدن و سوددهی بیشتر واحدهای گوسفنداری می شود که امروزه موردتوجه پرورش دهندگان بیشتری واقع شده است.

برگرفته از  : وبلاگ تخصصی مهندسی علوم دامی

1- رامین فرهادی

دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام- دانشگاه تبریز

2- حسین دقیق کیا

عضو هیأت علمی گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

 منابع:

خالداری، مجید. 1390. اصول پرورش گوسفند و بز. ویرایش دوم، چاپ چهارم. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی تهران.

ولی زاده، رضا. 1390. پرورش گوسفند و بز. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

جلالی زنوز، میرجمال. 1384. دامپروری عمومی .دانشگاه زنجان.

معماریان، مصطفی. 1384. پرواربندی گاو و گاومیش. انتشارات موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاد کشاورزی.

Naseer pasha.T. 2006. Feedlot fattening of sheep and goats for quality mutton production technical feasibility.Ministry of food Agriculture and livestock government of Pakistan. Islamabad.

۱

گوسفند داری سنتی در زاوه -روستای مرغزار

منبع :http://marghzarr.blogfa.com/category/8-وبلاگ روستای مرغزار

گوسفندان در سال یک یا دوبار زایمان میکنند که تقریبا از یک ماه به عید شروع میشود و ازعید هم گوسفندان به کوه و دشت برده می شوند.

در فصل بهار دشت ها و کوه های روستای مرغزار سرسبز میشود و علوفه مورد نیاز گوسفندان نیز تامین میشود. که امسال هم به لطف پروردگار بارش باران در روستای مرغزار خیلی خوب بود. به همین خاطر هم کوه ها و دشت های مرغزار بسیار سرسبز شده و علوفه زیادی برای گوسفندان موجود است.

مردم مرغزار هم مثل بقیه جاها از شروع عید گوسفندان خود را به کوه و دشت به چرا میبرند به صورتی که افراد گوسفندان خود را باهم یکی میکنند که به این جمع شدن گوسفندان گله می گویند .هر گله در حدود 400 تا 500 راس دارد حالا ممکنه بالا پایین هم باشه. برای این گله یک یا دو چوپان میگیرند .

چوپانان گوسفندان را به چرا در کوهها و دشت های مرغزار میبرند که تقریبا سه تا چهار کیلومتر از مرغزار فاصله دارند. روستای مرغزار دارای دشت های زیادی می باشد و امسال هم که بارندگی زیاد بوده به همان نسبت هم علوفه و گیاهان زیادی در دشت ها روییده اند . و به همین خاطر امسال گوسفندان زیادی به روستا آورده شده اند.

گله ها شب ها نیز در دشت ها و کوه ها نگه داشته میشوند .و چون گوسفندان بره دار هستند و شیر میدهند صاحبان گله ها صبح به صبح به گله میروند و گوسفندان را می دوشند و از شیر آن کره و روغن زرد به عمل می آورند.

البته بعضی از صاحبان گله صبح میروند به گله و گوسفندان را میدوشند و بر میگردند و برخی دیگر نیز به خاطر دوری راه و مشکلاتی دیگر در کوه یا دشت چادر میزنند............

گوسفندان را صبح زود چوپانان از چرا می آورنند برای دوشیدن شیر آنها.

صاحبان گوسفندان به تعداد گوسفندان خود که میخواهند بدوشند در مکانی صاف طناب هایی درست میکنند که به زمین میخ شده است و برای هر گوسفند یک طناب هست که به گردن گوسفندان می اندازند تا در موقع دوشیدن گوسفندان گوسفند از جای خود تکان نخورد که به آن کوکنه میگویند .

بعد از رسیدن گوسفندان از چرا هر کس گوسفند خود را میگیرد و در کوکنه مخصوص خودش می بندد . زنها که وظیفه دوشیدن گوسفندان را دارند با یک دیگچه شروع به دوشیدن گوسفندان میکنند {دیگچه ظرفی است که شیر گوسفندان را در آن میدوشند } و وقتی دوشیدن گوسفندان تمام شد مردها گوسفندان را از کوکنه جدا میکنند.

و بعد برها را رها میکنند تا شیر جامانده درپستان گوسفندان را بخورند {یه چیز دیگه که نگفتم این که گوسفندان و بره ها از هم جدا نگهداری میکنند }بره ها میتونن در روز یه وعده شیر بخورند .

بعد هم گوسفندان و بره ها را ازهم جدا میکنند تا روز بعد که دوباره همین تکرار میشود .بعد از اتمام شیر دوشی چوپانان گوسفندان را به چرا برده تا دوباره پستانهای گوسفندان پر شیر شود .این دوره شیر دوشی بین 30 تا چهل روز است.